ทำความรู้จักชนิดและประเภทของวัคซีนโควิด (Covid-19) ทั้งหมด

Pakapron Pathomsuntronchai
01 Sep 2021 - 1 min read

เป็นที่รู้กันว่าวัคซีนนี่ละคือความหวังของมวลมนุษยชาติ ในการที่เราจะมีโอกาสรอดพ้นจากวิกฤตการณ์ไวรัสโควิด - 19 บุกยึดโลกในคราวนี้ ซึ่งในปัจจุบัน ทั่วโลกมีการทยอยคิดค้นและพัฒนาวัคซีนโควิดมาได้เกือบสองปีแล้ว ซึ่ง ณ ตอนนี้ มีวัคซีนโควิดอยู่หลากหลายยี่ห้อทั่วโลก แบ่งออกเป็นประเภทใหญ่ๆ ได้ 4 ประเภท โดยแต่ละประเทศในโลกก็มีหลักการเลือกใช้วัคซีนที่แตกต่างกันไป ซึ่งวันนี้เราจะชวนให้มาทำความรู้จักวัคซีนโควิด - 19 ทั้งหมดไปพร้อมๆ กัน

วัคซีนโควิด- 19 มีอะไรบ้าง?

1. วัคซีนประเภทเชื้อตาย (Inactivated Vaccine)

ยี่ห้อ: Sinovac ประเทศผู้ผลิต: จีน | Sinopharm ประเทศผู้ผลิต: จีน

วัคซีนชนิดนี้เป็นการผลิตวัคซีนโดยใช้เทคโนโลยีเดิมที่ใช้ในการผลิตวัคซีนโดยส่วนใหญ่ทั่วไป ตัวอย่างเช่น วัคซีนตับอักเสบเอ หรือวัคซีนโปลิโอ เป็นต้น โดยในกรรมวิธีการผลิตจะนำเชื้อโรคมาเพาะเลี้ยงให้ได้จำนวนมาก จากนั้นจึงทำให้เชื้อตายด้วยสารเคมีหรือความร้อน ก่อนจะฉีดเข้าไปในร่างกาย เพื่อจำลองการติดเชื้อและกระตุ้นให้เกิดการสร้างภูมิคุ้มกันขึ้นมาโดยไม่เกิดอาการป่วย เนื่องจากเชื้อโรคไม่สามารถแพร่ขยายต่อได้แล้วนั่นเอง

ข้อดี: ความปลอดภัยต่อร่างกายค่อนข้างสูงเนื่องจากเป็นเทคโนโลยีที่คุ้นเคยและใช้กันมานาน

ข้อเสีย: เนื่องจากการเพาะเลี้ยงไวรัสจำนวนมากต้องใช้ความระมัดระวังค่อนข้างสูง วัคซีนชนิดนี้จึงมีราคาแพงและผลิตได้ค่อนข้างช้า

2. วัคซีนชนิดใช้ไวรัสเป็นพาหะ (Recombinant Viral Vector Vaccine)

ยี่ห้อ: AstraZeneca ประเทศผู้ผลิต: อังกฤษ | Johnson & Johnson ประเทศผู้ผลิต: สหรัฐอเมริกา | Sputnik V ประเทศผู้ผลิต: รัสเซีย | Covishield ประเทศผู้ผลิต: อินเดีย

เป็นวิธีผลิตวัคซีนด้วยการตัดแต่งพันธุกรรมไวรัสชนิดอื่นให้มีฤทธิ์อ่อนลงและไม่สามารถแบ่งตัวแพร่ขยายเชื้อได้อีก จากนั้นจึงใช้ไวรัสที่ผ่านการตัดแต่งแล้วมาทำหน้าที่เป็นพาหะโดยการนำเชื้อโควิด - 19 ใส่ผสมเข้าไป แล้วฉีดเข้าร่างกายเพื่อกระตุ้นให้เกิดการสร้างภูมิคุ้มกันโรคขึ้นมา

ข้อดี: เชื่อกันว่าจะสร้างภูมิคุ้มกันได้ค่อนข้างดี เนื่องจากวัคซีนชนิดนี้เป็นการเลียนแบบการติดเชื้อที่ใกล้เคียงกับวิธีตามธรรมชาติค่อนข้างมาก

ข้อเสีย: แม้จะผ่านการตัดแต่งพันธุกรรมให้อ่อนฤทธิ์และไม่เกิดการแพร่ขยาย แต่ไวรัสที่ถูกนำมาใช้เป็นพาหะก็ยังถือเป็นเชื้อไวรัสที่ยังมีชีวิตอยู่ วัคซีนชนิดนี้จึงอาจไม่เหมาะกับผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่องค่อนข้างมาก เนื่องจากอาจเกิดผลข้างเคียงต่อร่างกายได้

3. วัคซีนชนิดสารพันธุกรรม (Messenger Ribonucleic Acid หรือ mRNA)

ยี่ห้อ: Pfizer-BioNTech ประเทศผู้ผลิต: สหรัฐอเมริกา-เยอรมนี | Moderna ประเทศผู้ผลิต: สหรัฐอเมริกา

นับเป็นวัคซีนที่ใช้เทคโนโลยีรูปแบบใหม่ในการผลิต โดยเลือกใช้ชิ้นส่วนพันธุกรรมซึ่งทำหน้าที่สร้างโปรตีนส่วนที่เป็นหนามของเชื้อโควิด -19 มาสังเคราะห์เป็นรหัสคำสั่งที่เรียกว่า S-spike mRNA แล้วฉีดเข้าไปในร่างกาย ซึ่งจะไปทำให้ร่างกายผลิตโปรตีนซึ่งคล้ายกับปุ่มหนามของไวรัสขึ้นมา เพียงแต่เป็นปุ่มหนามที่จะไม่ทำให้เกิดอันตรายต่อร่างกาย และเมื่อร่างกายตรวจพบปุ่มหนามของเชื้อโรคเข้า ก็จะกระตุ้นให้เกิดการสร้างภูมิคุ้มกันโรคขึ้นเป็นลำดับต่อไป

ข้อดี: ผลิตได้ง่าย ใช้เวลาน้อย และสามารถปรับปรุงพัฒนาเพื่อรองรับการกลายพันธุ์ของเชื้อไวรัสได้ง่าย

ข้อเสีย: เก็บรักษาได้ยากเนื่องจากต้องใช้อุณหภูมิที่ต่ำมาก และแม้จะมีอัตราการเกิดผลข้างเคียงค่อนข้างต่ำ แต่ก็ยังมีส่วนผสมซึ่งอาจกระตุ้นให้เกิดอาการแพ้อย่างรุนแรงขึ้นได้

4. วัคซีนที่ทำจากโปรตีนส่วนหนึ่งของเชื้อ (Protein Subunit Vaccine)

ยี่ห้อ: Novavax ประเทศผู้ผลิต: สหรัฐอเมริกา

เป็นวัคซีนที่ใช้กรรมวิธีการผลิตโดยทำให้สิ่งมีชีวิตอื่นเช่น ยีสต์ แบคทีเรีย หรือพืช สร้างหนามแหลมของตัวไวรัสโควิด - 19 ขึ้นมา ก่อนจะนำไปผสมกับสารกระตุ้นภูมิ แล้วฉีดเข้าสู่ร่างกาย เพื่อกระตุ้นให้เกิดการสร้างภูมิคุ้มกันโรคขึ้นตามธรรมชาติ โดยเทคโนโลยีชนิดนี้เป็นวิธีที่คุ้นเคยกันมานานในการผลิตวัคซีนชนิดต่างๆ เช่น วัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ และวัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบบี เป็นต้น

ข้อดี: เนื่องจากเป็นวัคซีนที่ไม่มีส่วนผสมของเชื้อโควิด - 19 เลย จึงเชื่อกันว่าจะเป็นวัคซีนที่มีความปลอดภัยต่อร่างกายค่อนข้างสูง และยังมีแนวโน้มว่าจะมีโอกาสเกิดผลข้างเคียงค่อนข้างน้อยกว่าวัคซีนชนิดอื่น เชื่อกันว่าวัคซีนชนิดนี้อาจเหมาะกับผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่องค่อนข้างสูงมากกว่าวัคซีนชนิดอื่นที่มีอยู่ขณะนี้

ข้อเสีย: ยังไม่สามารถระบุได้ เนื่องจากเป็นวัคซีนซึ่งยังอยู่ในขั้นทดลอง และยังไม่ออกสู่ท้องตลาด

เกือบทั้งหมดที่กล่าวมา เป็นวัคซีนที่มีการใช้อย่างแพร่หลายกันอยู่ ณ ปัจจุบันนี้ แต่ขณะเดียวกันก็ยังคงมีวัคซีนอีกหลายชนิดที่อยู่ในขั้นตอนการผลิต และเริ่มนำมาทดลองใช้ป้องกันโรคโควิด - 19 ในบางประเทศ อาทิ

วัคซีน CanSino ของประเทศจีน ซึ่งเป็นวัคซีนประเภท Recombinant Viral Vector Vaccine ซึ่งมีปริมาณฉีดเพียงแค่ 1 โดสเท่านั้น คล้ายกับวัคซีน Johnson & Johnson ของสหรัฐอเมริกา
วัคซีน Covaxin ของประเทศอินเดีย ซึ่งเป็นวัคซีนประเภท Inactivated Vaccine คล้ายกับวัคซีน Sinovac และ Sinopharm
วัคซีน EpiVacCorona ของประเทศรัสเซีย ซึ่งเป็นวัคซีนที่ใช้กระบวนการทางเคมีโดยไม่มีเชื้อไวรัสที่มีชีวิตมาเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดการสร้างภูมิคุ้มกัน
วัคซีน Abdala ซึ่งใช้โปรตีนบางส่วนของเชื้อโควิด - 19 ในการกระตุ้นให้เกิดภูมิคุ้มกัน และวัคซีน Soberana02 ซึ่งทั้งสองชนิดนี้เป็นวัคซีนของประเทศคิวบา
วัคซีน COVIran Barekat ของประเทศอิหร่าน ซึ่งใช้เทคโนโลยีในการผลิตคล้ายกับวัคซีนประเภท Inactivated Vaccine
วัคซีน QazVac ของประเทศคาซัคสถาน
วัคซีน Medigen ซึ่งกำลังอยู่ในขั้นพัฒนาร่วมกันระหว่างบริษัทในไต้หวันและสหรัฐอเมริกา

นอกจากนั้น ยังมีวัคซีนที่ผลิตโดยคนไทยซึ่งยังอยู่ในขั้นตอนของการวิจัย พัฒนา และทดสอบเพื่อดูผลลัพธ์ โดยบางชนิดใกล้จะสามารถนำมาใช้งานได้จริงในเวลาอีกไม่นานนัก ไม่ว่าจะเป็น

วัคซีน DNV-HXP-S ซึ่งเป็นวัคซีนประเภท Inactivated Vaccine ที่ศูนย์วัคซีนคณะเวชศาสตร์เขตร้อน มหาวิทยาลัยมหิดล ร่วมมือกับองค์การเภสัชกรรมในการผลิตและวิจัย
วัคซีน ChulaCov19 ซึ่งเป็นวัคซีนชนิด mRNA ผลิตโดยศูนย์วิจัยวัคซีน คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
วัคซีนโควิเจน ซึ่งเป็นวัคซีนชนิด DNA ผลิตโดย บริษัท ไบโอเนท-เอเชีย จำกัด
วัคซีนใบยา ซึ่งเป็นวัคซีนชนิด Protein Subunit Vaccine ที่วิจัยและพัฒนาโดย บริษัท ใบยา ไฟโตฟาร์ม จำกัด ซึ่งเป็นบริษัทในเครือของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ปัจจุบันนี้ นอกจากวัคซีนชนิดฉีดเข้าร่างกาย ยังมีการเริ่มคิดค้น วิจัย และพัฒนาวัคซีนป้องกันโรคโควิด - 19 ที่ใช้วิธีการสูดดมเข้าสู่ปอดโดยตรงเพิ่มขึ้นเป็นอีกหนึ่งทางเลือกด้วย เชื่อว่าอีกไม่นานเกินรอ โลกจะมีวัคซีนเพื่อใช้ป้องกันโรคโควิด - 19 กันหลากหลาย และเมื่อวันนั้นมาถึง โรคร้ายที่คร่าชีวิตมนุษย์ไปหลายล้านคนในครั้งนี้ ก็จะกลายเป็นเพียงแค่โรคระบาดที่เราสามารถรับมือได้ และนั่นคงจะเป็นเวลาที่คนทั้งโลกได้กลับมาใช้ชีวิตในรูปแบบปกติกันอีกครั้ง ซึ่งคงเป็นช่วงเวลาที่ทุกคนกำลังรอคอยกันอยู่อย่างใจจดใจจ่อเลยทีเดียว

Hotels
Flights
Things to Do
NewsletterForm.titleMessage
NewsletterForm.subtitleMessage
NewsletterForm.subscribeButton