Người ta thường nói “Tháng hai là tháng lai rai”, vì vừa ra Giêng chúng ta thường cũng không vội “sà mình vào công việc”. Chính vì điều đó mà Traveloka nghĩ rằng, với danh sách những lễ hội truyền thống Việt Nam xuyên suốt tháng 2 âm lịch có lẽ sẽ là một gợi ý tuyệt vời cho bạn lên lịch ngay cho một chuyến đi và khám phá trong khoảng thời gian này!

Hằng năm, vào ngày 10 đến ngày 12 tháng 2 âm lịch, tại thị trấn Long Hải huyện Long Điền, tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu sẽ diễn ra lễ hội Dinh Cô. Lễ hội Dinh Cô không đơn thuần là một ngày lễ hội truyền thống Việt Nam trong hệ thống thờ Mẫu - Nữ thần mà còn là sự kết hợp của lễ hội Cầu Ngư với tục thờ cúng Thần biển (Bà Thủy Long - cá voi của người Chăm) và tín ngưỡng thờ Mẫu - Nữ thần của cư dân địa phương.

Về tích Dinh Cô, tương truyền cách đây rất lâu có một người con gái tên là Lê Thị Hồng Thủy, quê ở Phan Rang. Vì yêu mến phong cảnh và không khí phía Nam, cô xin cha cho ở lại đây sinh sống lâu dài nhưng người cha không chấp nhận. Sau đó, cô mất, xác dạt vào Hòn Hang và được người dân chôn cất tại đây (bây giờ cũng chính là khu vực Mộ Cô).
Về sau, trong vùng có dịch bệnh, nhờ Cô báo mộng về sẽ giúp dân làng vượt qua. Người dân lập lễ cầu khấn thì quả nhiên dịch khí chấm dứt. Và cũng từ đó, người dân đã lập miếu thờ Cô và lấy khoảng thời gian từ ngày 10 đến ngày 12 tháng 2 âm lịch hàng năm làm ngày lễ Dinh Cô.

Từ rạng sáng ngày 10, mọi người đã bắt đầu viếng Cô; có những người ở xa cũng cố gắng thu xếp để đi từ đêm hôm trước cho kịp dịp lễ. Đặc biệt, khi vào viếng Cô, mỗi người thường sẽ cầm một nhành huệ trắng tượng trưng cho sự thanh khiết. Đêm 10 và 11 là đêm hội hoa đăng, không chỉ có người hành hương tham dự mà rất nhiều ghe thuyền cũng tựu về Dinh chầu Cô, tiếng chiêng, tiếng trống rộn ràng thâu đêm.
Ngày 12 mới là chính lễ, mọi người sẽ thực hiện nghi thức “Nghinh Cô” với sự long trọng, nghiêm trang cùng cờ quạt và đoàn rước. Vị Chánh bái dẫn đầu đoàn người, tiến về phía chiếc ghe lớn dùng để “nghinh Cô”. Đoàn ghe thuyền khoảng vài chục chiếc sẽ hộ tống ghe chính ra đến Mũi Nhỏ (nơi có Mộ Cô) trong tiếng chiêng trống và không khí háo hức, rộn ràng.

Các bạn có thể kết hợp đi lễ hội Dinh Cô cùng việc thưởng ngoạn và tận hưởng nét đẹp thanh bình của vùng biển Long Hải và sẽ thấu hiểu vì sao lúc xưa Cô mong ước được lưu lại nơi đây để định cư.

Lễ hội Đền Cuông (hay còn gọi là đền Công) được diễn ra từ ngày 12 đến ngày 16 tháng 2 âm lịch hàng năm tại đền Cuông, núi Mộ Dạ, xã Diễn An, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An. Lễ hội truyền thống Việt Nam này chính thức ra đời vào năm 1993 (còn trước đó chỉ là lễ tế thần), là một cột mốc để tưởng nhớ đến câu chuyện Loa Thành khi An Dương Vương đem công chúa Mỵ Châu chạy trốn kẻ thù, tới Diễn Châu thì dừng lại; đồng thời cũng là một dịp để người dân tứ phương thành tâm cầu nguyện bình an, tiền tài.

Phần lễ của lễ hội đền Cuông bao gồm năm lễ: lễ khai quang (là lễ dâng hương xin các vị về trời để mọi người làm công tác dọn dẹp đền chuẩn bị cho hội – thường diễn ra vào ngày 12), lễ cáo trung thiên (là nghi thức đơn giản và ngắn gọn để báo cáo đã dọn dẹp hoàn tất đền và mời các vị thần về lại đền để tham dự lễ - thường diễn ra sau lễ khai quang), lễ yết (là lễ mở đầu hội đền Cuông gồm 6 bước, 35 lần xuống nhằm xin xin phép các vị cho mở lễ và mời các ngài về dự lễ - thường diễn ra vào chiều tối ngày 14), lễ đại và lễ tạ. Ngoài ra, còn có thêm lễ túc trực.
Lễ rước kiệu bao gồm ba phần: Lễ rước vua và công chúa vi hành, tiếp đến là lễ rước kiệu từ nhà thờ họ Cao và đình Xuân Ái về đền Cuông và cuối cùng là lễ rước kiệu về nhà thờ họ Cao (nơi thờ tướng Cao Lỗ). Lễ rước kiệu sẽ kéo dài trong 2 ngày 14 và 15.

Lễ đại là phần lễ chính trong hội đền Cuông – đây là lễ lớn nhất, kéo dài nhất và đông người tham gia nhất, diễn ra vào sáng ngày 15 với sự kết hợp của ông đông xướng, tây xướng, những nhạc công, và những người hành lễ. Sau đó đó cửa tam quan được mở để cho nhân dân lên dâng hương. Ngày 16 sẽ tiến hành lễ tất – một phần nghi thức bố cáo kết thúc lễ và cảm ơn mọi người đã về dự lễ.
Phần “hội” của lễ hội đền Cuông vô cùng đặc sắc, kéo dài xuyên suốt từ ngày 14 đến ngày 16 với rất nhiều trò chơi dân gian, hoạt động văn hóa, thể thao, giải trí như: thi chọi gà, cờ ngựa, kéo co, hát chầu văn…

Năm nào lễ hội truyền thống đền Cuông cũng thu hút rất nhiều lượt người về đảnh lể dâng hương, chiêm bái ngoạn cảnh, không chỉ trong nước mà còn có cả du khách nước ngoài – tạo nên một điểm nhấn trong đời sống văn hóa và tín ngưỡng tâm linh cho vùng đất Diễn Châu, Nghệ An.

Lễ kỳ yên đình Trường diễn ra vào ngày 17 tháng 2 âm lịch, tại đình Trường Thọ (phường Trường Thọ, quận Thủ Đức, Tp.HCM) nhằm suy tôn các vị Thành hoàng và các vị tiền hiền, hậu hiền.

Vị thần được thờ cúng chính trong đình là Thần Hoàng Bổn Cảnh Châu Văn Tiếp – người đã có công nuôi giấu các chiến sĩ cách mạng trong giai đoạn kháng chiến chống Pháp, bên cạnh các vị tiền hiền (lễ giỗ các vị tiền hiền sẽ được tổ chức vào ngày 18 tháng 7 âm lịch), hậu hiền.

Hai điểm đặc biệt của lễ kỳ yên đình Trường Thọ chính là: luôn phải có một con heo sống (bên cạnh các thức cúng phổ biến như hoa quả, trà bánh…) và không có hát bội trong lễ (vì kiêng kỵ với thần linh).

Lễ hội chùa Hương Tích thường được tổ chức vào ngày 18 (hoặc 19) tháng 2 âm lịch hàng năm tại chùa Hương Tích (núi Hồng Lĩnh, xã Thiên Lộc, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh), là dịp để khách thập phương về đây để lễ bái cúng Phật, cầu an và kết hợp vãn cảnh, tận hưởng không khí thanh bình.

Chùa Hương Tíchthờ Phật Quan Âm và có cả một am thờ Mẫu. Mỗi năm lễ hội truyền thống Việt Nam này mỗi thay đổi, quy mô lớn hơn, trở thành điểm đến du lịch không thể thiếu của du khách thập phương. Hội chùa Hương Tích được tổ chức hàng năm, cứ ba năm lại làm hội lớn.

Hội đình Dư Hàng (hay còn gọi là đình Hàng Kênh) thường được tổ chức vào trung tuần tháng 2 âm lịch (ngày 16 trở đi), tại đình Hàng kênh (xã Dư Hàng Kênh, huyện An Dương (nay thuộc phường Hàng Kênh – quận Lê Chân), TP. Hải Phòng. Đình thờ Thành Hoàng Ngô Vương Quyền, đây là vị anh hùng dân tộc đã có công giành nền độc lập tự chủ cho dân tộc Việt Nam sau 1000 năm Bắc thuộc.

Chính lễ diễn ra vào ngày 16 với lễ rước diễn ra ở đình Hàng Kênh. Đoàn rước gồm có đoàn người mang bát biểu, chiêng, trống, kiệu thần tượng Ngô Quyền và cờ ngũ sắc, bát âm hộ tống. Đi sau là các vị chức sắc và dân làng.

Bên cạnh phần lễ, hội đình Hàng Kênh còn tổ chức các trò chơi dân gian, cộng đồng sôi nổi như: thi đánh vật, chơi cờ người, hát đúm, bắt vịt, hát chèo, đêm ca trù…

Lễ hội Quán Thế Âm được tổ chức hàng năm vào ngày 19 tháng 2 âm lịch tại chùa Quan Âm (ngọn Thuỷ Sơn, Ngũ Hành Sơn, thành phố Đà Nẵng), bắt đầu từ năm 1960 nhằm cầu phước, bình an và cầu siêu cho những người đã khuất.

Lễ hội Quán Thế Âm diễn ra trong 3 ngày, với hai phần: lễ và hội. Phần lễ mang màu sắc lễ nghi Phật Giáo với các lễ: lễ rước ánh sáng (tổ chức vào tối ngày 18, gồm rước đuốc, rước kiệu, múa lân, múa rồng để cầu mong ánh sáng tiếp tục soi đường cho chúng sinh vì trong Phật giáo, ánh sáng là tượng tương cho sự minh tuệ, trong sáng, lý trí, thiện tâm…), lễ khai sinh (diễn ra vào sáng 19 nhằm cầu nguyện sự an lạc và thái bình), lễ trai đàn chẩn tế (sau lễ khai sinh, nhằm cầu siêu cho những người khuất), lễ thuyết giảng về Bồ tát Quán Thế Âm và dân tộc, lễ rước tượng Quán Thế Âm…

Phần hội trong dịp lễ này diễn ra sôi nổi và hào hứng với nhiều hoạt động vui chơi, thi thố tài năng mang đậm bản sắc dân tộc xen lẫn với hiện đại như hội hoá trang, thả đèn trên sông, hát tuồng, hát dân ca, thi cờ, điêu khắc, hội thi thuyết minh về danh thắng Ngũ Hành Sơn, hội thi nấu ăn chay...

Đây là một lễ hội truyền thống Việt Nam không nằm trong nhóm lễ hội tâm linh (nhằm thờ cúng hoặc tưởng nhớ công lao). Lễ hội cá Cát Bà thường diễn ra từ ngày 25 đến 31 tháng 3 dương lịch (sẽ thường rơi vào tháng 2 âm lịch) để kỷ niệm sự kiện Bác Hồ ghé thăm làng cá Cát Hải (Hải Phòng) vào ngày 1/4/1959.

Trong lễ hội này sẽ có hội đua thuyền rồng trên biển, với sự tham gia giữa đội chủ nhà Cát Bà với các đoàn khách đến từ vùng duyên hải Quảng Ninh, Bắc Trung bộ, hoặc các khu vực phụ cận – được xem như một điểm nhấn của mùa lễ hội. Đây là cuộc đua mang ý nghĩa thuyền rồng Cát Bà hóa thế Rồng bay của đất nước, nối vòng tay bè bạn, thân ái với mọi miền tổ quốc. Bên cạnh đó, lễ hội còn có các cuộc thi phối hợp, biểu diễn lướt ván, đua thuyền thúng…

Đặc biệt nhất có lẽ là cuộc thi kéo co trên biển, với hai đội đều ngồi trên thuyền và cố gắng kéo dây về đội mình. Buổi đêm trên đảo Cát Bà còn có bắn pháo hoa, kết hợp với sắc đèn lễ hội đầy lung linh, tạo nên khung cảnh vô cùng tuyệt vời.
Cát Hải là huyện đảo nằm ở phía đông TP. Hải Phòng cách trung tâm nội thành 39 km, bạn có thể đi thuyền để ra đây. Trên đảo có các dịch vụ nhà nghỉ, homestay và resort đa dạng sẽ đáp ứng nhu cầu lưu trú của bạn. Cát Bà có nét đẹp hoang sơ, bãi biển trong và yên tĩnh, rất thích hợp để bạn kết hợp vui chơi, dự lễ và nghỉ dưỡng.

Hội đền Bà Triệu được tổ chức từ ngày 20 đến 22 tháng 2 âm lịch hàng năm tại xã Triệu Lộc - Hậu Lộc - Thanh Hoá nhằm tưởng nhớ tới vị anh hùng Triệu Thị Trinh - người đã lãnh đạo nhân dân đứng lên chống lại ách đô hộ của nhà Ngô vào năm 248.

Lễ hội truyền thống Việt Nam này được tổ chức với quy mô lớn tại đền Bà Triệu với rất nhiều tế lễ, như rước kiệu, tế nữ quan, lễ Mộc Dục, tế Phụng Nghinh… Trong đó lễ tế Phụng Nghinh chính là thủ tục mời vua Bà (Bà Triệu) về bằng nghi thức rước bóng (hầu bóng).
Bên cạnh đó, Hội đền Bà Triệu còn “Hội trận” – phục dựng hào khí chống quân Ngô thuở xưa của Bà Triệu và hội diễn chầu văn (nhưng hội đền Bà Triệu không có trò diễn dân gian).

Lễ hội thể hiện tinh thần uống nước nhớ nguồn – một nét đẹp trong truyền thống cũng như đời sống tinh thần của dân tộc ta, tôn vinh khí phách anh hùng của hậu thế đối với Bà Triệu - người nữ anh hùng của nhân dân Xứ Thanh; đồng thời cũng là một dịp để những người con Thanh Hóa quay về quê hương tham dự ngày hội, là một ngày vui để khách thập phương tụ hội về vui hội, chiêm bái và vãn cảnh.

Lễ hội Đền Hoàng Công Chất là lễ hội truyền thống Việt Nam được tổ chức nhằm tưởng nhớ công ơn và suy tôn người tuổi lãnh tụ nông dân Hoàng Công Chất – vị anh hùng trong lòng người dân Thôn Noọng Nhai, xã Noọng Hẹt, huyện Điện Biên. Lễ hội kéo dài trong hai ngày từ 24 đến 25 tháng 2 âm lịch hàng năm.

Lễ sẽ được mở màn với phần rước kiệu và dâng hương (có đoàn múa lân, rồng đi đầu đoàn rước). Đặc biệt hơn cả có lẽ là màn trình diễn với hơn 100 người, trong đó 40 diễn viên sẽ trình diễn múa cờ và 60 diễn viên sẽ có màn ca múa nhạc đặc sắc trong trang phục truyền thống – mục đích là để tôn vinh sự đoàn kết của tất cả các dân tộc anh em của đất vùng Tây Bắc.
Màn trình diễn múa hoa ban của các cô gái Thái với nón, quạt, khăn, ô, kèn, tính tẩu… cũng là một điểm nhấn đặc sắc trong lễ hội này.

Những lễ hội truyền thống Việt Nam trên đây vừa là một sự kiện văn hóa thu hút hàng ngàn lượt người tề tựu, sum họp, đồng thời vừa là một nét son trong đời sống tâm linh và tín ngưỡng của những người con đất Việt, thể hiện lòng yêu nước mạnh mẽ, truyền thống nhớ về cội nguồn và đoàn kết một lòng của đồng bào ta. Ra Giêng làm một chuyến du lịch "nhẹ" và hòa mình với các lễ hội truyền thống để thêm yêu và tự hào về đất nước mình.