Tết té nước – Tết cổ truyền Bunpimay – của người Lào diễn ra vào dịp 14 – 16/4 hàng năm. Đây là dịp người Lào lên chùa, tắm nước thơm cho các tượng Phật, té nước vào nhau. Họ tin rằng điều đó sẽ giúp gột rửa những xấu xa, bệnh tật, và cầu chúc cho mọi người năm mới khỏe mạnh, sạch sẽ và sống lâu. Ai càng bị ướt nhiều càng hạnh phúc.
Những ngày giữa tháng 4 hàng năm, ở Sài Gòn người ta cũng tổ chức các địa điểm tập trung để … té nước nhau, để “ăn ké” Tết của người Thái, Cam, Lào. Những dịp ấy giới trẻ cũng tụ tập rất đông để té nước nhau rất vui vẻ. Nhưng Lữ Phong muốn được xem không khí Tết té nước thực sự của người bản địa, nên từ lâu vẫn ủ mưu để có một dịp được tham dự thực tế.
Cuối cùng, y cũng kết nối được với vài vị bằng hữu để hẹn nhau đi Lào dịp Tết té nước. Bởi mọi người rải rác ở Sài Gòn, Hà Nội và Huế, nên cả bọn thống nhất với nhau tụ tập tại Đông Hà, để sang Lào qua ngả cửa khẩu Lao Bảo. Tối 13/4, cả đám Sài Gòn, Huế, Hà Nội tề tựu tại Đông Hà, sáng sớm ngày 14/4 chúng đáp chuyến xe chợ từ Đông Hà đi cửa khẩu Lao Bảo và 9g sáng 14/4 cả bọn đặt chân xuống bến xe Lao Bảo. Lúc này mới bắt đầu phát sinh ra một chuyện cực kỳ vớ vẩn, làm thay đổi cả chuyến đi của cả nhóm.
Còm công tử – kẻ “phá kế hoạch” của cả nhóm – đang hứng chí khi mới tới Lao Bảo
Vị đại ca ở Hà Nội vốn có một khách hàng ở tại Lao Bảo, anh này có cả xe hơi đăng ký tại Việt Nam lẫn xe hơi đăng ký tại Lào, trước đó anh ấy đã hẹn đưa cả nhóm sang Savannakhet, bởi từ Lao Bảo sang tới thành phố Kaysone Phomvihane, thủ phủ tỉnh Savanakhet bên bờ sông Mekong giáp ranh với Thái Lan, chỉ khoảng 250km, chạy xe hơi mất hơn 4 tiếng, bởi “chạy ở Lào nó khác” – lời vị thổ địa Lao Bảo.
Khi xuống bến xe Lao Bảo, gọi điện cho ông “thổ địa” Lao Bảo xong, trong lúc chờ anh ấy tới đón, mấy người bảo nhau chuẩn bị hộ chiếu để qua cửa khẩu, bỗng Còm công tử – ông em út đang sống ở Huế – trố mắt hỏi, rất ư là ngây thơ: “Ơ, sang Lào mà cũng phải hộ chiếu á? Em có đem theo đâu”. Thế là cả đám phải họp khẩn cấp tại chỗ, ngay trong lúc chờ xe đến đón đi Lào.
Còm công tử, sau mấy phút sử dụng quyền “gọi điện cho người thân”, quay sang bảo: “Em qua được cửa khẩu, nhưng buộc phải nhập cảnh trở lại trong ngày. Hay thôi các anh chị đi Savanakhet đi, em bắt xe về lại Huế chờ mọi người về”.
Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo, huyện Hướng Hóa, Quảng Trị
Ông em cũng không phải dạng vừa thật, nhưng anh chị nào lại để thằng em út lủi thủi từ cửa khẩu về một mình như thế. Rất nhanh chóng, cả đám “quay xe” thay đổi kế hoạch, không đi Savanakhet nữa, chỉ đi sang đất Lào khoảng 50km, ghé chơi các thị trấn hoặc làng mạc dọc đường, rồi nhập cảnh trở lại trong ngày. Ăn tết Lào với các bạn Lào ở vùng biên giới, còn thời gian dư ra, kéo nhau về Đà Nẵng – ở Đà thành thì bằng hữu nhiều, thời gian luôn thiếu.
Chiếc xe tải 3.5 tấn mang biển số Lào dừng xịch lại cạnh cả nhóm. Bác tài đen nhẻm thò đầu ra cười bảo: “Ngày Tết té nước, và chỉ đi sang Lào có mấy chục km, thì ngồi xe tải cho … ướt thoải mái nha”. Còm công tử để CMND lại cửa khẩu và … qua được thật – bạn bè của Lữ Phong công nhận lắm quái kiệt, cả về khả năng lẫn quan hệ.
Cửa khẩu quốc tế Den Savanh bên đất Lào
Cư dân hai bên đường biên giới nhẵn mặt nhau hết, nhất là những người buôn bán. Qua khỏi cửa khẩu, bác tài vừa lái xe vừa lo thò tay, thò cả đầu ra ngoài cười chào với những người Lào gặp trên đường. Và chiếc xe cũng không đi được bao xa thì rẽ vào một bãi đất trống ven đường – chắc qua khỏi cửa khẩu chưa tới 1km.
“Vào chùa Den Savanh làm lễ buộc chỉ cổ tay nhé” – bác tài cười lớn rồi tắt máy. Mấy anh chị em lục tục nhảy xuống, theo bác tài vào một khoảnh sân đang có khá đông người Lào tụ tập.
Ngày Tết của người Lào ở vùng biên viễn rất đơn giản: bia Lào với xôi, thịt nướng
Chùa Den Savanh ở bên kia đường, nhưng bác tài dắt mọi người qua giao lưu vài lon bia Lào với những người bạn Lào của anh ở xóm bên này đường trước. Những người Lào ở vùng cửa khẩu có thể nói hai thứ tiếng như nhau, thậm chí câu Lào câu Việt xen kẽ mà không bị va vấp, nên Lữ Phong cùng đồng bọn cũng nhanh chóng bắt chuyện, chúc Tết với họ rôm rả.
10g30, xôi và thịt nướng tại chỗ thơm lừng được dọn lên dãy bàn gỗ đơn giản, những lon bia Lào ướp đá được bật ra, Lữ Phong và đồng bọn bắt đầu ăn tiệc Tết Lào với những người bạn Lào mới quen ở ngay biên giới. Trưa nắng nóng, mọi người bắt đầu dội nước lên nhau để chúc nhau may mắn trong ngày đầu năm mới. Họ còn dùng một thứ bột mịn màu trắng bôi lên mặt nhau, và cùng cười vang sảng khoái.
Dội nước và bôi bột trắng lên mặt nhau, không khí lễ hội bắt đầu tưng bừng
Sau khi dội nước và bôi bột lên mặt nhau, mọi người kéo nhau sang chùa Den Savanh bên kia đường. Thời điểm đó, bức tượng Phật ngồi khổng lồ trong chùa mới được sơn hoàn thiện đầu và mặt Phật, giàn dáo còn đang quây xung quanh tượng.
[Hiện tại thì chùa Den Savanh đã hoàn thiện việc xây dựng, trang trí. Chính điện và tượng Phật ngồi đều được trang hoàng rất đẹp]
Nghi thức buộc chỉ cổ tay được các nhà sư thực hiện cho mọi người dân làng và cả mấy vị khách người Việt sang ăn ké Tết Lào. Sau đó mọi người lần lượt dùng nước lá thơm để tắm cho những pho tượng Phật trong khuôn viên chùa Den Savanh.
Pho tượng Phật ngồi ở chùa Den Savanh đang được hoàn thiện
Còm công tử đang được sư thầy buộc chỉ cổ tay
Dùng nước lá thơm để tắm các pho tượng Phật trong khuôn viên chùa
Giữa tháng Tư, trưa Lào nắng cháy, những người Lào ở khu vực lân cận đều diện đồ đẹp đến chùa cầu may đầu năm, những món đồ nướng đơn giản mà hấp dẫn được bày bán trong khuôn viên chùa.
Ngày Tết Bunpimay trên chùa Den Savanh
13g30, Lữ Phong cùng đồng bọn rời chùa Den Savanh để tiếp tục đi sâu vào nội địa Lào trên đường 9E. Trời nắng gắt nhưng mọi người đều đã được té nước ướt đẫm từ đầu tới chân nên … cũng mát.
Đường chiều vắng vẻ, vài chục km rất ít làng xóm ven đường nên chiếc xe tải nhẹ chạy băng băng dưới nắng.
Mấy ngôi nhà gỗ đang dựng dở ở một cụm dân cư ven đường
Một phụ nữ dắt xe đạp chở đầy phế liệu trên quốc lộ – một hình ảnh rất… Việt Nam
Chạy một mạch gần 50km đến thị trấn Xepon thì chiếc xe bị chặn lại bởi những người Lào ở đầu thị trấn. Họ tươi cười chặn trước đầu xe và hắt những chậu nước lên các vị khách đang ở trên thùng xe. Những vị khách Việt cũng hào hứng nhảy xuống nhập cuộc luôn. Những cư dân ở đây đặt một thùng phuy bằng nhựa đựng nước ở ve đường, có vòi dẫn nước từ phía trong nhà ra để tiếp nước vào thùng. Thế là vừa dùng vòi xịt, vừa dùng gáo múc nước để hắt, bất cứ ai đi ngang qua chỗ này đều được phun, dội nước từ đầu đến chân, trong không khí lễ hội đầy tiếng cười.
Các trẻ em Lào rất hứng thú với việc phun nước vào những người đi trên đường
Ông bác này cũng không chịu thua các cháu
Cả khách, cả chủ, cả lớn, cả bé, cả nước, cả bia dội vào nhau bên đường
Hơn 15g, mặc dù được những người Lào tại Xepon nhiệt tình níu lại ăn uống, nhưng bọn Lữ Phong đành phải chia tay để trở lại Lao Bảo cho kịp. Tuy nhiên về đến chùa Den Savanh, chiếc xe lại bị chặn lại để tạt nước, và những vị khách Việt lại một lần nữa nhào xuống vui hết mình với các bạn Lào. Cửa khẩu ngay sát bên rồi, không lo muộn nữa.
Bình tĩnh nhé, đây là ngày Tết té nước, và đây là Lào chứ không phải Việt Nam
Thật là tất cả cùng vui… như Tết
Cả nhóm nhập cảnh trở lại Lao Bảo khi trời đã gần tắt nắng. Tuy thời gian ngắn ngủi và đi không xa được vào nội địa Lào, nhưng được vui Tết cùng bà con ở vùng thôn quê giáp biên, thật là một trải nghiệm thú vị với cả đám.
Trong bữa ăn tối ở cửa khẩu Lao Bảo, Còm công tử – không, phải gọi là Còm thiếu gia mới đúng – đã tiếc rẻ cái vụ ngớ ngẩn “tưởng qua Lào thì cần gì hộ chiếu”, nhưng các anh chị nó thì không lấy việc đến được Savanakhet hay không làm quan trọng. Vui là được, không đến được lần này thì còn lần khác.
Hôm sau cả bọn lại bắt xe về Đà Nẵng gặp gỡ các bằng hữu ở Đà thành, thêm mất 2 ngày nữa mới giải tán, ai về nhà nấy.
Tác giả: Ngô Hòa Nam
*Bài viết tham gia chương trình Traveloka Goglobal
Traveloka Goglobal là chương trình viết blog giới thiệu những địa điểm đẹp trên khắp thế giới, thuộc khuôn khổ chương trình Traveloka Go & Share. Đây là cơ hội tuyệt vời để quảng bá những địa điểm du lịch mới lạ trên khắp thế giới đến mọi người. Với mỗi bài viết đạt yêu cầu bạn sẽ nhận ngay 1.200.000 VND và cơ hội làm Cộng tác viên với Traveloka. Thông tin chi tiết về chương trình xem tại: https://trv.lk/goglobal