Có một Hà Nội khác bên đường ray trong thành phố

Những chuyến tàu đi và đến thành phố luôn là nỗi mong chờ và ước ao được nhìn thấy của tôi ngày còn bé. Những chuyến tàu ấy như sợi chỉ nối ký ức xưa và nay của thành phố. Tôi quá bé khi những chiếc tàu điện còn chạy quanh đường sắt Hà Nội. Khi đã lớn lên và biết đó đây chút xíu, những đầu máy hơi nước xình xịch ngày đêm luôn hấp dẫn tôi, một phần bởi đầu phố nhà tôi có đường sắt cắt ngang qua. Ông nội tôi từng làm việc trong xưởng toa xe Hà Nội, nơi tôi từng có dịp thăm quan và chứng kiến cả một chiếc đầu kéo khổng lồ đang nằm trong kho chờ sửa chữa.

Nghĩ lại, tôi thấy mình thật giống hai nhân vật trẻ con trong truyện ngắn “Hai đứa trẻ” (Thạch Lam). Những đoàn tàu nhả khói trắng chở theo ước mơ được đặt chân đến những vùng đất mới của tôi từ những ngày bé xíu. Ai bảo những đoàn tàu không có mùi vị? Tôi thích cái không khí mỗi khi đoàn tàu chạy qua, thứ mùi ngai ngái của cỏ cây xứ lạ và bụi dặm trường từ những miền đất xa xôi.

Thời thơ bé đó, tôi đâu có ngờ ngay chính trong trung tâm thành phố cũng có một tuyến đường sắt. Sau này, dù đã đi khu vực đó rất nhiều lần nhưng tôi chưa có dịp thong thả dạo bộ tại nơi này. Vậy là trong một ngày mưa phùn đầu năm mới, khi đất trời đang giao mùa giữa đông và xuân, tôi quyết định khám phá nơi có vẻ như là “khu ổ chuột” của thành phố.

Hà Nội như trầm lắng hơn trong những cơn mưa xuân. Sau khi gửi xe, tôi cuốc bộ dọc đường Lý Nam Đế, rẽ vào Trần Phú rồi bắt đầu hành trình trên tuyến đường sắt cắt ngang đường này.
Đoạn đầu tiên của hành trình, nhà cửa còn san sát hai bên đường, chỉ cách đường sắt Hà Nội chừng vài mét. Tôi không xa lạ với cảnh tượng này. Nhà của một người bạn tôi cũng kiểu nằm ngay sát đường tàu và mỗi lần tàu qua là cả căn nhà như rung lên bần bật, tiếng đoàn tàu xé gió đinh tai nhức óc, tiếng còi tàu át mọi tiếng động, cả ngày lẫn đêm.

Cuộc sống bên đường ray tưởng chừng khô khan nhưng tôi lại thấy nhiều sự mộng mơ hơn thế. Những “khu vườn nhỏ” trồng rau và cây cảnh hai bên đường, đâu đó lại thấy một cành đào mặc sức phô sắc giữa trời. Trẻ con chạy nhảy vô tư trên đường ray, người lớn đun nấu xào xáo, đôi khi cũng ngay trên đường ray. Những ngôi nhà ống chen nhau. Bên ngoài lan can kia thôi là khu phố cổ Hà Nội tấp nập ngày đêm, vẫn còn những nam thanh nữ tú đi chơi Tết.

Khu nhà ở chỉ tập trung ở khoảng 1/3 đoạn đầu, sau đó chỉ toàn là cỏ dại và lưng của những tòa nhà cao tầng. Như để tô điểm cho sự nhàm chán, đôi lúc lại thấy một bức tường với những nét vẽ graffiti đầy phóng túng và ngẫu hứng. Đây thực sự là một nơi chụp ảnh khá hay ho cho các bạn trẻ. Đoạn đường này đã được nâng lên khá cao so với mặt đường, nên tôi có thể nhìn ngắm phố phường từ trên cao, một cảm giác khá lạ lẫm và thú vị so với thường ngày.

Tuyến đường dẫn tôi qua những phố xá tấp nập dưới chân, nhìn ngắm Hà Nội theo một cách rất khác. Ngắm ngõ nhỏ Hà Nội qua những cành cây khẳng khiu, chiêm ngưỡng những khu nhà kiểu tập thể, “chuồng cọp” đặc trưng của Hà Nội những năm đổi mới. Chẳng mấy chốc tôi đã đi vào địa phận của ga Long Biên. Một sân ga nhỏ xinh và yên bình.

Phía xa xa kia đã là cầu Long Biên, một phần lịch sử của Hà Nội. Tôi vẫn nhớ những ngày được bố đèo bằng xe đạp, tôi ngồi ở ghi-đông đằng trước. Hai bố con hì hục đạp lên cầu, ngắm nhìn dòng sông Hồng lấp lánh ánh bạc buổi ban trưa, rồi lại thả dốc xuống cầu, chạy qua Ô Quan Chưởng để về nhà. Mọi thứ như một cuốn phim quay chậm.

Một cuộc đi bộ chỉ mất vài giờ đồng hồ, nhưng đã giúp tôi có một góc nhìn nhẹ nhàng về Hà Nội. Đâu đó vẫn là Hà Nội của ngày xưa, nơi sân ga của thuở nhỏ…

Một số lưu ý cho các bạn muốn thăm quan tuyến đường sắt Hà Nội:

Một vài hình ảnh khác bên đường tàu:

Có những thứ là bình thường với người này nhưng chứa đựng cả một miền kí ức, là cả miền yêu thương với người kia. Hãy tìm cho mình một thứ mang kỉ niệm ở từng mảnh đất bạn đi qua, bạn sẽ thấy yêu thêm đất nước này. Với tôi, Hà Nội gắn liền với đường tàu tuổi thơ ấy.
Tác giả: Mai Minh Đức
*Bài viết tham gia chương trình Traveloka Golocal.