Nhân ngày cuối tháng hai, mình quay lại Huế - mảnh đất chứng kiến bao đổi thay của lịch sử và đây cũng là nơi ẩn chứa cả một kho tàng văn hoá, nghệ thuật, ẩm thực đặc sắc. Chuyến đi lần này, ngoài những cung điện, lăng tẩm cổ kính quen thuộc trên bản đồ du lịch Huế thì mình còn có cơ hội tham quan Điện Kiến Trung - một di tích lịch sử quan trọng trong Hoàng Thành Huế, nơi vừa mới chào đón khách du lịch tham quan sau khi hoàn tất việc phục dựng.

Nếu tìm hiểu kỹ về lịch sử thì bạn có thể thấy rằng, mọi một công trình trong quần thể ​​ Hoàng thành Huế đều gắn liền với một nhà vua. Bởi lẽ, Kinh thành Huế được vua Gia Long - người sáng lập vương triều nhà Nguyễn cho khởi dựng năm 1805 tới năm 1832 (thời vua Minh Mạng) mới cơ bản hoàn thành. Trong quãng thời gian đó, các hạng mục kiến trúc ở kinh thành được xây dựng qua nhiều đời vua. Ví dụ như Thế Miếu được xây dựng dưới thời vua Minh Mạng, Nội Vụ Phủ thì được quy hoạch và xây dựng vào năm 1839 dưới thời Minh Mạng.

Theo Trung tâm Bảo tồn Di tích cố đô Huế, Điện Kiến Trung còn gọi là lầu Kiến Trung và được xây dựng dưới thời vua Khải Định (1921-1923). Chữ "Kiến" có ý nghĩa là dựng lên, thành lập trong khi đó chữ "Trung" hàm ý ngay thẳng.

Có một sự thật rất thú vị là trước Điện Kiến Trung thì trước đó đã có 2 công trình kiến trúc khác, đó là Minh Viễn Lâu năm 1827 (thời vua Minh Mạng) và Du Cửu Lâu năm 1913 (thời vua Duy Tân) cũng được xây dựng tại vị trí đó. Theo sử sách kể rằng, khi là Minh Viễn Lâu thì công trình này có kiến trúc giống như Hiển Lâm Cát - nơi là khu kỷ niệm, ghi nhớ công lao của các đời vua nhà Nguyễn và từng được bình chọn là “Thần kinh đệ nhất cảnh".

Tuy nhiên, đến năm 1876 thì Minh Viễn Lâu bị triệt giải do bị xuống cấp nặng nề. Mãi cho đến thời vua Duy Tân, triều đình cho xây một công trình khác theo phong cách mới. Đến đời vua Khải Định năm 1916, ông đổi tên thành lầu Kiến Trung và cho xây dựng lại lớn hơn với kiến trúc pha trộn Á Âu. Đây được xem là nơi ăn ở của nhà vua. Công trình được cho là mang đậm dấu ấn của vua Khải Định.

Đến thời của vua Bảo Đại, Điện Kiến Trung được tu sửa theo phong cách phương tây và là nơi ở của gia đình nhà vua. Tại đây, Nam Phương Hoàng Hậu đã hạ sinh Hoàng thái tử Bảo Long, tuy nhiên đến tháng 2/1947 thì công trình bị phá huỷ hoàn toàn do chiến tranh. Đặc biệt, tại Điện Kiến Trung cũng diễn ra một sự kiện lịch sử quan trọng, đó là vào ngày 25/8/1945 vua Bảo Đại viết chiếu thoái vị và nhà vua đã gặp gỡ chính phủ cách mạng để ban thảo tổ chức lễ thoái vị cho nhà vua. Từ đó, đến ngày 30/8/1945 vua Bảo Đại đã đọc chiếu thoái vị tại Cổng Ngọ Môn, chấm dứt hoàn toàn chế độ phong kiến tại Việt Nam.

Điện Kiến Trung nằm trong Tử Cấm Thành với diện tích xây dựng là 975m2 và có 2 lầu. Công trình nằm trong khuôn viên rất rộng lớn có nhiều cây xanh, hoa lá, đài phun nước, súng thần công. Khác với các công trình khác trong Đại Nội Huế, bên ngoài Điện Kiến Trung được trang trí gốm sứ nhiều màu sắc trên các hình khối bố cục mang đậm kiến trúc truyền thống nước ta.

Lầu Kiến Trung được tô điểm bởi các hoạ tiết, hoa văn mang dấu ấn cung đình. Từ đó tạo nên một xu hướng thẩm mỹ tuyệt đẹp. Phía trước điện có vườn cảnh, dựng lên thềm là ba cầu thang hình rồng đặc trưng.

Tầng chính điện gồm 15 cửa hiên, tầng trên là gác và trên cùng là mái ngói và có ban công được trang trí theo kiến trúc Việt.

Tầng 1 ở điện dùng để trưng bày các những hiện vật gốc gắn liền với lịch sử hình thành của ngôi điện. Ví dụ như bạn sẽ bắt gặp một số vật dụng nội thất bàn ghế có thiết kế lộng lẫy, kiệu vua và hoàng hậu hay những đồ dùng trong bữa ăn, giày và áo của vua Khải Định, vua Bảo Đại.

Hiện tại, tầng 2 của điện chỉ là những gian phòng trống nhưng từ đây, bạn có thể nhìn ngắm không gian sân vườn thoáng đãng cùng với các công trình khác tại Đại Nội ở phía xa.

Điện Kiến Trung toạ lạc trong Hoàng Thành Huế nên chỉ cần bạn mua vé tham quan Đại Nội là được. Vé vào cổng dành cho người lớn là 200.000 VND/ người (chưa bao gồm thuyết minh). Bạn cứ yên tâm, tại mỗi một công trình hay hiện vật đều có một bảng để bạn quét mã QR đọc thêm về lịch sử. Thời gian mở cửa hoạt động của Điện Kiến Trung là từ 7h30 đến 17h30 các ngày trong tuần.

Nếu là người yêu thích chụp ảnh, bạn có thể thuê những bộ cổ phục tại nhà Hữu Vu (sau điện Thái Hoà) hoặc phòng phía sau của Điện Kiến Trung nhé.

Sau 72 năm ở ngủ yên (1947-2023), cuối cùng Điện Kiến Trung cũng tỉnh giấc với diện mạo vô cùng hoành tráng. Có thể nói, Điện Kiến Trung là một công trình đặc biệt trong quần thể các công trình tại Đại Nội Huế bởi vì nơi đây là sự kết hợp kiến trúc độc đáo giữa Pháp, Ý và Việt Nam. Đối với mình, Điện Kiến Trung không chỉ là một điểm tham quan lịch sử mà còn là một phần không thể tách rời của di sản văn hóa của Việt Nam.

Tác giả: Phạm Thị Mỹ Anh

*Bài viết tham gia chương trình Traveloka Golocal

Traveloka Golocal là chương trình viết blog giới thiệu những địa điểm đẹp trên khắp đất nước Việt Nam, thuộc khuôn khổ chương trình Traveloka Go & Share. Đây là cơ hội tuyệt vời để quảng bá du lịch địa phương đến mọi người. Với mỗi bài viết đạt yêu cầu bạn sẽ nhận ngay 800.000 VND và cơ hội làm Cộng tác viên với Traveloka. Thông tin chi tiết về chương trình xem tại:https://trv.lk/golocal