“4 cực 1 đỉnh” là mục tiêu mà dân mê xe dịch luôn mong muốn được đặt chân đến một lần trong đời, trong đó cực Tây có lẽ là đích đến khó nhằn nhất, thử thách nhất nhưng đầy trải nghiệm ý nghĩa. Nếu Tây Bắc vốn đã sẵn mang trong mình vẻ đẹp hùng vĩ choáng ngợp của những con đèo quanh co khúc khuỷu, những con dốc thẳng lên trời xanh hay những bản làng xa xôi bí ẩn, thì A Pa Chải (thuộc xã Sín Thầu, huyện Mường Nhé, tỉnh Điện Biên) còn “vinh dự” là nơi đặt cột mốc không số đánh dấu ngã ba biên giới Việt Nam – Lào – Trung Quốc, cũng là nơi xa nhất về phía Tây của dải đất hình chữ S. Một kế hoạch chinh phục A Pa Chải và vùng đất cực Tây Tổ quốc được lên tỉ mỉ từ sớm, cùng những người bạn đồng hành đầy háo hức, nhưng tất cả chúng tôi không lường được một chuyến đi “điên rồ” sắp tới.

Chúng tôi đến với thành phố Lai Châu trong một ngày trời đẹp, nắng nhẹ và mát mẻ, thích hợp để khám phá một thành phố rất trẻ nơi vùng cao. Thành phố Lai Châu mới được xây dựng phát triển gần đây nên cơ sở hạ tầng rất khang trang và chỉnh chủ đến bất ngờ, những con phố mới ở đây to đẹp nhưng lại rất vắng người qua lại (thoáng gợi lên một cảm giác "thèm người").

Đến Lai Châu chắc chắn phải ghé Tam Đường Tea trên đỉnh Nùng Nàng, nhâm nhi tách cà phê hoặc ly matcha Tam Đường và ngắm toàn cảnh thành phố Lai Châu yên bình.

Gần trưa, chúng tôi tìm đường đến với xã Sin Suối Hồ (huyện Phong Thổ), cách thành phố khoảng 30 km để gặp lại người bạn cũ đang công tác ở đây, nhân tiện đi thăm một xã vùng cao giáp biên đang trở thành điểm du lịch cộng đồng nổi tiếng trong những năm gần đây nhờ nghề trồng phong lan.

Ngày đầu tiên trôi qua êm đềm và nhẹ nhàng, kèm theo tin tức dự báo về đợt rét sâu nhất của mùa đông năm nay bắt đầu từ ngày hôm sau mà chúng tôi chỉ biết tự nhủ nhau “dự báo cũng chỉ là dự báo thôi”.

Từ thành phố Lai Châu, chúng tôi theo quốc lộ 4D về phía Phong Thổ rồi thẳng tiếp theo quốc lộ 12 đến Pa Tần, từ đây tiếp tục đi thẳng đến Mường Lay thay vì qua cầu Pa Tần đi về Mường Tè – Pắc Ma – Mù Cả – A Pa Chải (đường này dành cho chiều về). Từ Lai Châu đến Mường Lay đường đẹp, một đoạn dài chạy dọc sông Nậm Na, khung cảnh trên núi dưới sông đủ làm kẻ lữ hành ngây ngất.

Sau bữa cơm trưa ở thị xã Mường Lay, vì một sự cố quên điện thoại ở quán cơm mà chúng tôi bị khởi hành muộn 2 tiếng so với dự kiến, kéo theo hệ lụy tai hại.

Từ Mường Lay qua Mường Nhé đi theo đường về Chà Tở - Chà Cang, chỉ 50km mà hôm đấy sao dài như bất tận. Trời mùa đông tối rất sớm. Mưa do không khí lạnh bắt đầu rơi, càng lúc càng nặng hạt, làm cho rét càng thêm tê buốt. Chúng tôi cưỡi trên những chiếc xe máy giữa bốn bề núi rừng đen kịt, cả chục km mới có ánh điện nhà dân, đôi lúc lại gặp những đoạn đường xuống cấp toàn bùn đất. Kinh khủng nhất là mây mù khiến tầm nhìn trong đêm chỉ còn khoảng chục mét, để đi được chỉ có thể chạy thật chậm, xe sau nối đuôi xe trước, pha đèn bám theo dấu phản quang trên các cột mốc ven đường. Trong đám chúng tôi có đứa đã chinh phục rất nhiều cung đường, có đứa mới là chuyến phượt đầu tiên, nhưng cái nghịch cảnh này thì tất thảy chưa bao giờ gặp. Niềm vui giản đơn nhất khi đó là ánh đèn xe ngược chiều, nhưng rồi càng tối cũng càng thưa dần. Cứ thế sau 3 tiếng đồng hồ lầm lũi tiến trong bóng đêm, chúng tôi mới đến được Chà Cang nghỉ đêm (thay vì dự định là sẽ nghỉ ở thị trấn Mường Nhé). Cái khoảnh khắc trông thấy ánh điện rực sáng góc trời, cả bọn như được hồi sinh.

Sáng thức dậy ở Chà Cang là một bầu không khí thoáng đãng tươi mới và khá khô ráo, khác hẳn với buổi tối qua. Chúng tôi lên đường với một niềm hy vọng ngập tràn về một ngày đẹp trời. Nhưng rồi… trời lại đổ mưa chỉ sau hơn chục km đầu tiên, làm cho đoạn đường thêm xa hơn. Đến thị trấn Mường Nhé với cái bụng đói do chưa kịp ăn sáng, chúng tôi quyết định đánh chén một chầu no say để hồi sức và chờ những điều tốt lành sẽ đến.

2g chiều, cả bọn lên đường hướng về A Pa Chải dưới trời mưa rả rích. Vừa qua thị trấn, dấu tích của đợt mưa lũ lịch sử hồi giữa năm bắt đầu hiện ra. Những đoạn sạt lở chưa được phục hồi xong khiến cho tay lái đôi lúc chùn lại. Đường từ Mường Nhé đến cầu Đoàn Kết xấu hơn cách đây 4 năm, nhưng từ cầu Đoàn Kết đến A Pa Chải thì đường được mở rộng và cải tạo đẹp hơn trước.

4g chiều, đến được đồn biên phòng A Pa Chải cũng là lúc trời tạnh mưa và hửng sáng trong niềm phấn khích tột độ của kẻ ướt mèm. Làm nhanh thủ tục đăng kí leo mốc cực Tây với đồn biên phòng (đóng phí 400.000 VND/đoàn, không kể số người), chúng tôi về nhà trọ Hiệp Tụng cách đồn không xa để nghỉ ngơi và tận hưởng chút hửng sáng cuối chiều. Tiếc là không thể đón được ánh hoàng hôn cuối cùng trên dải đất chữ S.

Sáng sớm ở A Pa Chải vẫn không có ánh bình mình, mây vẫn dày báo hiệu tiếp tục một ngày mưa. Cố gắng dậy sớm, 6g chúng tôi đã đến đồn biên phòng tập kết chờ phân công bộ đội dẫn đường.

Thử thách đã xuất hiện ngay đầu đường mòn nối từ lối mở A Pa Chải (lối đi để thông qua bên kia giới nhưng chưa phải là cửa khẩu) lên đỉnh Pu La Khoang, nơi có mốc ngã ba biên giới. Con dốc 4 năm trước vẫn không thay đổi, vẫn lầy lội trơn trượt sau 2 ngày mưa. Nửa đường sau đó khá xấu, nửa còn lại đã được bê tông hóa nên xe máy đến điểm tập kết dễ dàng hơn bất chấp mưa lại rơi.

Đường đi bộ lên mốc 0 đang được đổ bê tông, khi hoàn thành sẽ không chỉ giúp các phượt thủ chinh phục dễ dàng hơn mà cũng giúp các anh bộ đội biên phòng bớt nhọc nhằn hơn mỗi khi đi tuần tra biên giới. Còn hiện tại, đoạn đầu vẫn là đường đất, gặp trời mưa thì việc đi bộ cũng rất khó khăn. Nếu không có giày bám dính tốt thì bạn nên mua lấy đôi rọ ở nhà nghỉ. Đoạn dốc cuối cùng dẫn lên đỉnh đã được lát đá hoa cương xong, rất sạch sẽ. Có đi mới thấy được công sức của các anh bộ đội để làm được đường lên mốc mới vất vả nhường nào.

Sau khoảng 03 tiếng vật lộn với mưa rét, bùn đất, cả bọn đã lên tới mốc 0, ngã ba biên giới Việt – Lào – Trung. Ôi thôi, ở phía dưới rét 1 thì lên đỉnh rét 3 4. Cả người đã sẵn ướt nước mưa lại bị những con gió lạnh thổi liên hồi nên run lẩy bẩy, chân tay như tê cóng lại. Chúng tôi phải cắn răng chờ đến lượt chụp ảnh với cột mốc thiêng liêng của Tổ quốc bởi có lẽ sẽ còn rất lâu nữa mới có dịp trở lại đây.

Đi bộ xuống núi nhanh hơn, mất khoảng 1,5 tiếng nhưng đường về bằng xe máy đã chông gai hơn. Con dốc lầy lội lúc sáng sau khi ngấm nước mưa đã trở thành một cầu trượt đúng nghĩa, xe máy dắt bộ vừa gài số 1 vừa dùng hết sức đẩy mà trầy trật mãi mới qua được. Bao nhiêu sức lực còn lại buổi sáng cuối cùng bị con dốc này vắt kiệt.

Về đến nhà nghỉ, ăn trưa và chợp mắt, 15g30 chúng tôi rời A Pa Chải quay lại cầu Đoàn Kết và từ đó rẽ trái đi về Mù Cả - Pắc Ma. Đường này không có trên google map nhưng đi khá đẹp, trừ một vài điểm bị sạt lở từ trước. Trời cũng đã ngớt mưa hơn.

19g00 chúng tôi đến Pắc Ma, tự thưởng cho mình một nồi lẩu gà tại nhà hàng – nhà nghỉ Hương Hồ. Xã vùng cao Pắc Ma, một trong những nơi xa xôi cách trở nhất của tỉnh Lai Châu nay đã phát triển hơn rất nhiều, từ xa đèn điện sáng rực, nhiều ngôi nhà mới khang trang bề thế đã mọc lên hai bên bờ sông Đà.

Theo ý định ban đầu thì chúng tôi sẽ khám phá Ka Lăng – Thu Lũm, chinh phục mốc 17 và 18 là nơi sông Đà chảy vào đất Việt. Tuy nhiên, do lịch trình không như ý và sức lực cũng bị bào mòn nên ngày cuối này chỉ để chạy thẳng về Lai Châu.

Đường từ Pắc Ma về Mường Tè chạy dọc theo sông Đà, cảnh vật rất hoang sơ và khoáng đạt. Suốt một đoạn dài bạn sẽ bắt gặp được nhiều người lái đò sông Đà “huyền thoại”. Hai bên đường thi thoảng là những bản tái định cư khang trang, trù phú của đồng bào các dân tộc phải di dời để phục vụ công trình Thủy điện Lai Châu. Tuy nhiên, nửa đầu đoạn đường rất xấu, nhiều chỗ đang thi công, còn nửa đường sau thì khá hơn nhiều.

Đoạn Mường Tè – Pa Tần uốn lượn qua những ngọn núi cao, nếu đi vào thời tiết tốt sẽ rất hùng vĩ. Còn đám chúng tôi, như một lời nguyền của hành trình, vẫn phải chìm trong mưa cho đến lúc về đến Pa Tần. Trong chuyến đi này, không biết bao nhiêu lần chúng tôi bị ngập vào mây, nhiều đến nỗi mây mù trở nên ám ảnh và từ nay chắc không bao giờ có ước muốn chạm vào mây nữa.

Về đến thành phố Lai Châu tầm 4g chiều, chúng tôi tìm được một chỗ tắm lá thuốc người Dao (kiểu như ở Sa Pa) gần bến xe cũ. Sau hành trình chông gai đã trải qua, được ngâm mình trong nước thuốc nóng mới dễ chịu làm sao. Tuy nhiên, bạn nên gọi điện hẹn trước để chủ nhà đun thuốc sẵn, tránh phải chờ lâu.

Buổi tối cuối cùng ở Lai Châu, chúng tôi tận hưởng các món ăn đặc sản Tây Bắc rất ngon tại quán Linh Giang nằm phía sau cây xăng Đoàn Kết trước khi trả xe máy và lên xe khách về lại Hà Nội.

***

Tôi tự gọi hành trình chinh phục A Pa Chải và vùng đất cực Tây của Tổ quốc vừa qua là “điên rồ”. Bởi lẽ trong cái rét có khi xuống âm độ của vùng cao Tây Bắc và những cơn mưa dầm dề tê tái, không người bình thường nào lại muốn ra ngoài trời chứ chưa nói đến việc chạy xe máy hàng trăm cây số. Thế nhưng tuổi trẻ cho phép sự “điên rồ” như vậy, và chính cái điên đó đã làm nên một hành trình không thể nào quên với mỗi người chúng tôi, làm nên thời thanh xuân tươi đẹp của chúng tôi.

Chuyến đi một lần nữa cho chúng tôi thêm choáng ngợp trước núi rừng Tây Bắc, thêm khâm phục những con người đang sống, lao động và chiến đấu nơi địa đầu Tổ quốc và thêm yêu đất nước mình. Dẫu vẫn còn đó những khắc nghiệt và gian khó, khi đường sá thường xuyên bị sạt lở do mưa lũ, trẻ em phải đi bộ hằng mấy cây số dưới mưa rét để đến trường nhưng Tây Bắc vẫn đẹp và đầy sức sống. Đặc biệt, tôi cảm nhận được sự thay da đổi thịt của vùng cao biên giới so với lần đầu tiên mình đặt chân đến, với cơ sở hạ tầng được đầu tư khang trang hơn, đường sá thuận tiện hơn, những bản làng trù phú hơn. Bạn sẽ phải ngạc nhiên vì nhiều điều thú vị ở đây./.

- Trước tiên phải luôn đảm bảo an toàn cho chuyến đi. Suốt hành trình dù thời tiết không ủng hộ nhưng chúng tôi chưa bao giờ đánh liều với sức khỏe và an toàn của bản thân.

- Nên tránh đi Tây Bắc vào mùa mưa lũ (thường vào khoảng tháng 6-9 hằng năm) hay bất kì lúc nào có mưa.

- Nếu chọn xuất phát từ Lai Châu thì bạn nên đi xe giường nằm của nhà xe Việt Anh (0966 171 171) vì ông chủ nhà xe này gần như là người duy nhất cho thuê xe máy ở Lai Châu (0961 215 215). Tuy nhiên, dịch vụ cho thuê xe máy chưa tốt, bạn nên kiểm tra kĩ xe trước khi đi, sửa cái gì cần sửa, thay cái gì cần thay vì nếu không thì bạn cũng phải làm điều đó trên đường đi mà thôi.

- Ở Chà Cang có nhà trọ gần UBND xã với giá 250k/phòng có nước nóng và 200k/phòng không có nước nóng.

- Nhà nghỉ Hiệp Tụng (0976 990 840) có lẽ là chỗ nghỉ chất lượng nhất ở A Pa Chải, có các phòng riêng với nước nóng đầy đủ với giá 150k/phòng, cơm 60k/người. Nhà cô có cả hàng tạp hóa nên rất thuận tiện.

- Nhà hàng – nhà nghỉ Hương Hồ (0975 988 468) ở Pắc Ma có phòng rất sạch sẽ tiện nghi, giá 250k/phòng 2 giường, đồng thời còn phục vụ ăn uống rất tiện lợi.

Tác giả: Trương Xuân Quốc
* Bài viết tham gia chương trình Traveloka Golocal

Traveloka Golocal là chương trình viết blog giới thiệu những địa điểm đẹp trên khắp đất nước Việt Nam. Đây là cơ hội tuyệt vời để quảng bá du lịch địa phương đến mọi người. Với mỗi bài viết đạt yêu cầu bạn sẽ nhận ngay 800.000 VND và cơ hội làm Cộng tác viên với Traveloka. Thông tin chi tiết về chương trình xem tại: https://www.traveloka.com/vi-vn/golocal