Bukhara từng là một ốc đảo thịnh vượng dọc theo con đường tơ lụa huyền thoại. Thành phố này không chỉ là nơi trao đổi hàng hóa giữa các thương nhân mà còn là nơi giao thoa của nhiều nền văn hóa, tôn giáo và tri thức. Trong nhiều thế kỷ, Bukhara là trung tâm thương mại sầm uất và trung tâm của người Hồi giáo với kiến trúc và lịch sử ấn tượng. Đây là một trong số ít những nơi người ta có thể cảm nhận được nhịp đập của Trung Á cổ đại. Bukhara từng nằm dưới sự quản lý đế chế Sogdian đến thế kỉ thứ 8, người Ả Rập chinh phạt Bukhara và khiến nơi này phát triển huy hoàng chỉ đứngsauthành Baghdad.Vào thế kỷ 16, Bukhara đạt đến đỉnh cao sự thịnh vượng và nổi tiếng là một trung tâm văn hóa, thương mại và tôn giáo trên con đường tơ lụa. Phần lớn các di tích nổi tiếng và nổi bật nhất của Bukhara ngày nay được xây dựng trong thời kỳ này.

Mùa thu (tháng 9 và tháng 10) và mùa xuân (tháng 4 và tháng 5) là thời gian tốt nhất để thăm thành phố, thời tiết không quá nóng hay quá lạnh tuy nhiên đây là thời điểm rất đông khách du lịch. Mùa đông (tháng 12 đến tháng 2) Bukhara có tuyết phủ, bạn phải chú ý mang quần áo rét thật kĩ càng.

Mùa hè (tháng 6 đến tháng 8) rất nóng nực, nhiệt độ có thể lên tới hơn 40 độ hoặc cao hơn nên đi tham quan rất mất sức, bạn hãy tránh ra khỏi khách sạn trong khoảng thời gian từ 12 giờ trưa đến 5 giờ chiều.

Bukhara nằm ở phía Tây Nam của Uzbekistan, nó tương đối xa so với các thành phố khác của Uzbekistan nhưng vẫn có thể đi lại dễ dàng từ các thành phố lớn như Tashkent, Samarkand và Khiva bằng tàu hỏa, xe bus hoặc taxi.

Bạn có thể mua vé tàu tại ga xe lửa chính của Tashkent (the northern railway station) và hãy nhớ mang theo hộ chiếu khi mua vé.

- Tàu cao tốc Afrosiyob: giá vé tham khảo: 94.000 Som/người (tương đương 190.000VND).

- Tàu thường Sharq: 09:13 15:09 trừ các ngày thứ Ba

- Tàu đêm Tashkent-Bukhara: 22:20 đến 06: 19 + 1 trừ Thứ Bảy và Chủ Nhật

Từ ga xe lửa ở Bukhara, bạn có thể bắt taxi đến thành phố cổ với giá khoảng 20,000 Som (tương đương 40.000VND ).

Xe bus đường dài: Các chuyến xe bus đường dài từ Tashkent tới Bukhara khởi hành từ trạm xe bus gần ga tàu điện ngầm Olmazor. Bạn nên mua vé xe buýt trực tiếp tại bến xe thay vì mua trực tuyến. Giá xe bus có thể thay đổi nhưng thường có giá khoảng 66.000 Som (tương đương 135.000VND).

Xe ô tô riêng: nếu bạn thuê ô tô tự lái thì bạn hãy lái xe theo đường cao tốc M39 về phía Tây Nam đến Samarkand. Từ đó, bạn có thể tiếp tục đi dọc theo đường cao tốc M37 về phía Tây để đến Bukhara. Bukhara cách Tashkent 576 km và mất 8 giờ đi ô tô.

Bạn có thể mua vé tàu hỏa ở ga xe lửa ở Khiva nằm ngay bên ngoài phố cổ, vào mùa cao điểm bạn nên mua vé trước và nhớ mang theo hộ chiếu để mua vé. Tàu khởi hành vào thứ Ba, thứ Sáu và Chủ Nhật. Chuyến tàu buổi sáng rời Khiva lúc 8:57 và đến Bukhara lúc 14:50 vào buổi chiều. Ngoài ra còn có một chuyến tàu chiều khởi hành lúc 14:30 và đến Bukhara vào khoảng 22:30.

Bạn cũng có thể thuê taxi với giá khoảng 50USD (tương đương 1.1750.000VND)/xe 4 chỗ hoặc đi ghép dạng share taxi với giá 15USD/người (tương đương 353.000VND).

Hàng ngày có rất nhiều chuyến tàu từ Samarkand tới Bukhra. Bạn có thể mua vé tại ga tàu. Hoặc bạn có thể đi taxi với giá 50USD (tương đương 1.1750.000VND)/xe 4 chỗ hoặc đi ghép dạng share taxi với giá 15USD/người (tương đương 353.000VND).

Quần thể Po-i-Kalya gồm thánh đường hồi giáo Kalyan, học viện hồi giáo Mir-i Arab và tháp Kalyan. Thánh đường Kalyan tiền thân là một thánh đường của triều đại Karakhanids được xây dựng từ thế kỷ thứ 10. Tuy nhiên vào năm 1220, Thành Cát Tư Hãn đã san bằng gần như cả Bukhara và chỉ giữ lại duy nhất tháp Kalyan Minaret. Cho đến thời trị vì của Ubaidulla-Khan công trình này mới được xây dựng lại và hoàn thành vào năm 1514 với thiết kế đặc trưng của triều đại Timur như bên trong là sảnh lớn hình chữ nhật, xung quanh 4 cạnh là các phòng học, bên trong cùng là hốc cầu nguyện hướng về Mecca.

Học viện hồi giáo Mir-i Arab nằm đối diện Kalon Mosque, được xây dựng từ thế kỷ 16 bởi Ubaydullah-khan-người cai trị Bukhara trong giai đoạn 1533-1540. Học viện này có cấu trúc giống các học viện khác ở Samarkand, bên trong có lăng mộ của Ubaydulla.

Tháp Kalon được xây dựng vào năm 1127 theo lệnh của Mohammad Arslan Khan thuộc triệu đại Karakhanid. Kalon Minaret hoàn toàn bằng gạch nung, cao tới 48m và móng sâu 10m. Đây là tháp cao nhất Trung Á thời đó, Kalon nghĩa là “Vĩ đại” theo tiếng Tajik. Nơi này ngoài việc để cầu nguyện thì còn được sử dụng như một một “ngọn hải đăng” vì vào ban đêm những ngọn đuốc trên đỉnh tháp sẽ được thắp sáng dẫn đường cho những đoàn thương nhân đi vào thành phố Bukhara.

Chor-Minor được 1 thương nhân người Thổ Nhĩ Kỳ tên Khalifa Niyaz Qouli quyên góp tiền xây dựng vào năm 1807. Đây là kiến trúc khác lạ so với các thành đường, học viện hồi giáo ở Bukhara với 4 ngọn tháp tượng trưng cho 4 vương triều Samanids, Shaybanids, Karakhanids and Manghits. Tầng dưới là nơi bán hàng lưu niệm, có một lối nhỏ lên tầng trên và lên đỉnh tháp

Đây vừa là pháo đài vừa là nơi sinh sống của các vị vương cai trị Bukhara và là kiến trúc cổ nhất ở Bukhara từ thế kỷ thứ 5. Ark đã bị những người Bolshevik phá hủy trong cuộc bao vây Bukhara năm 1920 dưới sự chỉ huy của Mikhail Frunze. Frunze đã ra lệnh ném bom Ark khiến một phần lớn cấu trúc bị hủy hoại. Người ta cho rằng Tiểu vương quốc cuối cùng Alimkhan (1880-1944) đã trốn thoát tới Afghanistan và ra lệnh cho nổ tung Ark để những nơi bí mật của các vương triều không bị xâm phạm. Nên 90% nơi này đã bị phá hủy, công trình bây h đã được trùng tu mới lại.

Đặc sản của Uzbekistan có lẽ là các Học viện hồi giáo, tiếng Ả Rập là Madrasah. Cấu trúc của một học viện gồm có cổng vào được trang trí cầu kỳ và lộng lẫy. Bên trong là một khoảng sân rộng, các phòng học và một sảnh cầu nguyện. Đạo Hồi nghiêm cấm việc sử dụng hình tượng người hay động vật, sinh vật sống trong trang trí, lý do: Chúa trời hay Thánh Alla là người duy nhất tạo ra con người, sinh vật sống vì vậy nếu trang trí hình người hay vật lên thì coi như đang tự coi mình sánh ngang với Thánh Alla.

Tuy nhiên, học viện Nadir Divan-Begi rất khác lạ khi trên cổng vào là hình ảnh của sinh vật sống: con chim thần Simurg. Simurg là con chim huyền thoại của Iran, nó đại diện cho hạnh phúc và công lý. Vì đi ngược lại với các quy ước của đạo Hồi nên nó không được coi là một học viện Hồi giáo và không có sảnh cầu nguyện, nó từng là khách điếm cho các đoàn thương nhân dừng chân trên Con đường tơ lụa. Còn bây giờ thì ban ngày nó là nơi bán hàng lưu niệm, buổi tối là nơi tổ chức các show diễn múa truyền thống

Học viện được xây dựng vào năm 1417 bởi Ismail ibn Isfaghani theo lệnh của Mirzo Ulughbek – vừa là vua vừa nhà khoa học vĩ đại, cháu trai của đại đế Timur. Ulugbek là một nhà thiên văn học vì vậy các hoa văn trang trí ở học viện mang tên ông này đa số đều liên quan đến thiên văn. Trên cổng vào có dòng chữ được lấy từ kinh Koran: “Theo đuổi kiến thức là trách nhiệm của mọi đàn ông và phụ nữ Hồi giáo”.

Abdulaziz-Khan được xây dựng năm 1652, nó được coi là minh chứng cho sự tiến bộ vượt bậc của kiến trúc Trung Á và kỹ năng tuyệt vời của các kiến trúc sư, nhà xây dựng Trung Á thời điểm đó. Khác với các hình họa trang trí liên quan đến thiên văn, hoa lá của các học viện còn lại, Abdulaziz-Khan được trang trí bằng các câu thơ, hoa văn sinh động, tươi sáng. Các bức tường và bên trong các phòng học, hốc cầu nguyện được trang hoàng cực kỳ lộng lẫy với gam màu xanh lam, trắng, cam…tranh tường còn mô tả phong cảnh giống ở Trung Quốc, Ấn Độ. Có thể nói hầu hết tất cả các kỹ thuật trang trí của thời kỳ này được thể hiện ở Abdulaziz-Khan: phù điêu, chạm khắc bằng đá cẩm thạch, khảm gạch và gạch, sơn tường và thậm chí là mạ vàng.

Toki Zargaron được xây dựng năm 1570 và là chợ mái vòm lớn nhất thời kỳ con đường tơ lụa từ thế kỷ 16 đến 17 ở Bukhara. Các mặt hàng như vàng, bạc, san hô và kim loại quý đã được buôn bán trao đổi thông qua Toki Zargaron. Cái tên Zargaron bắt nguồn từ từ “zarga” nghĩa là Thợ kim hoàn. Bên trong chợ có rất nhiều cửa hàng sản xuất và bán đồ kim loại, vàng bạc và rất nhiều cửa hàng bán đồ thủ công mỹ nghệ, lưu niệm…

Toki-Sarrofon được xây dựng vào thế kỷ 16 và đã từng là một trong những nơi giao dịch tiền tệ lớn nhất của Trung Á. Ngày nay Toki-Sarrofon chỉ đơn thuần là nơi bán đồ lưu niệm đặc trưng của Uzbekistan.

Telpak Furushon được xây dựng từ thế kỷ 16, nằm trên ngã tư của 5 con phố của Bukhara. Trong chợ bán nhiều loại mũ khác nhau: mũ thêu hạt cườm, thổ cẩm và lụa, mũ lông thú và dao, đồ trang sức, dụng cụ âm nhạc, các đồ lưu niệm khác.

Để thuận tiện đi lại, gần các nhà hàng, quán ăn, cửa hàng lưu niệm bạn hãy đặt khách sạn ở quanh khu vực phố cổ. Trên trang web đặt phòng như Traveloka. có rất nhiều lựa chọn về giá cả, loại phòng. Bạn có thể tham khảo những khách sạn sau:

Những địa điểm xung quanh Bukhara

Bạn nên ở Bukhara khoảng 3 ngày để có thể tham quan và trải nghiệm cuộc sống nơi đây.

Ngày 1: Ghé thăm quảng trường Po-i-Kalya, học viện Ulughbekm Abdulaziz Khan, pháo đài Ark, Chor Minor và Maghoki-Attar. Buổi chiều lên tháp quan sát và thánh đường Bolo-Hauz

Ngày 2: Thăm đài tưởng niệm Chashma-i Ayub, Fayzulla Khojaev House, thánh đường Hoja Zayniddin, học viện hồi giáo Mir-i-Arab, Kukeldash.

Ngày 3: Lyabi-Hauz, học viện hồi giáo Nadir Divan-begi, các khu chợ Taki-Sarrafon,Taki-Telpak Furushon, Taki-Zargaron.

Bài viết hợp tác giữa Traveloka và blogger Trần Hồng Ngọc.
Bản quyền nội dung và tất cả hình ảnh trong bài viết thuộc sở hữu của Traveloka. Vui lòng không sao chép hay sử dụng dưới bất kỳ hình thức nào khi chưa có sự đồng thuận của Traveloka.