Nếu bạn đang tìm kiếm một người bạn bò sát mới, bạn có thể cân nhắc đến kỳ nhông (tên tiếng Anh: Iguana). Có nguồn gốc từ Nam và Trung Mỹ, loài vật này vô cùng hòa đồng và có thể thuần hóa được. Trước khi nhận nuôi một con kỳ nhông làm thú cưng hay ghé đến những địa điểm đang nuôi và bảo tồn loài vật này, hãy cùng Traveloka tìm hiểu những thông tin cần biết bạn nhé!

Kỳ nhông là một loài bò sát thuộc họ Iguanidae, tên gọi khác là nhông cát, giông cát hay dông cát. Chúng là một trong những loài thằn lằn lớn nhất được tìm thấy ở châu Mỹ. Loài vậy này cũng có mặt nhiều ở các quốc gia Đông Nam Á, bao gồm: Việt Nam, Lào, Myanmar, Thái Lan, Indonesia, Campuchia,...

Giống như các loài bò sát khác, kỳ nhông là loài động vật máu lạnh, đẻ trứng với khả năng thích nghi tuyệt vời với môi trường.

Hiện nay, có hơn 40 loài hiện được công nhận, bao gồm:

Kỳ nhông biển Galápagos

Kỳ nhông Fiji

Kỳ nhông đất Galápagos

Kỳ nhông đuôi gai

Kỳ nhông đá

Kỳ nhông sa mạc

Kỳ nhông xanh

Các loài kỳ nhông rất khác nhau về kích thước, màu sắc, hành vi và tình trạng nguy cấp của chúng trong tự nhiên. Một số loài như kỳ nhông xanh khá phổ biến, trong khi đó, những loài khác như kỳ nhông sọc Fiji hiện đang bị đe dọa.

Kỳ nhông có rất nhiều màu sắc, tùy thuộc vào từng nhóm khác nhau. Lớp da của loài bò sát này có thể có màu nâu sẫm, nâu nhạt, xanh lục, cam, cam vàng,....

Nhông cát có một chiếc yếm rủ xuống dưới cổ họng, một mào lưng được tạo thành từ các gai da chạy từ giữa cổ đến gốc đuôi và một chiếc đuôi dài thon nhọn. Yếm phát triển hơn ở con đực trưởng thành so với con cái.

Mắt kỳ nhông gồm 2 mí. Mí trên cố định và giúp bảo vệ đôi mắt còn mí mắt dưới có thể di chuyển tự do. Mắt đỉnh nằm ngay trên đường giữa lưng của hộp sọ phía sau mắt. Thực chất, đây không phải là một đôi mắt thật sự, mà là một cơ quan cảm giác đóng vai trò như một thước đo năng lượng mặt trời và hỗ trợ sự trưởng thành của các cơ quan sinh dục, tuyến giáp và tuyến nội tiết. Hiệu ứng thị giác của "mắt" này chủ yếu giới hạn ở việc phát hiện bóng đen săn mồi từ phía trên.

Vảy trên đầu kỳ nhông thường lớn hơn và không đều hơn so với vảy trên phần còn lại của cơ thể. Bên dưới màng nhĩ có một vảy tròn lớn gọi là mảng dưới màng nhĩ.

Nhông cát thường bị nhầm lẫn với các loài bò sát khác. Ví dụ, vì màu sắc sẫm của chúng, kỳ nhông đuôi gai thường bị nhầm lẫn là cá sấu. Trên thực tế, chúng nhỏ hơn nhiều so với cá sấu trưởng thành.

Tuổi thọ trung bình của một con kỳ nhông là từ 12 đến 15 năm . Tuy nhiên, loài dông cát nuôi nhốt được chăm sóc tốt có thể sống tới 20 năm hoặc hơn. Một số loài nhông cát hiếm hơn, chẳng hạn như nhông cát xanh Grand Cayman có thể sống từ 20 đến 40 năm trong tự nhiên và lên đến 70 năm trong điều kiện nuôi nhốt.

Kỳ nhông là động vật ăn cỏ ăn lá cây, hoa và quả . Thỉnh thoảng chúng sẽ ăn các vật liệu động vật như: côn trùng, thằn lằn và các động vật nhỏ khác, chim non và trứng.

Hầu hết các loài nhông cát đạt đến độ tuổi trưởng thành về mặt sinh dục khi được ba đến bốn tuổi. Kỳ nhông có xu hướng sinh sản vào mùa khô để đảm bảo con non nở vào mùa mưa - mùa dễ kiếm thức ăn hơn.

Kỳ nhông là loài vật theo chế độ “đa thê", tức một con đực có thể giao phối với nhiều con cái. Hành vi tán tỉnh của con đực bao gồm lắc đầu, duỗi và co yếm, dụi đầu hoặc cắn cổ con cái. Những con đực cũng có thể đánh dấu đá, cành cây và con cái bằng một chất chứa pheromone dạng sáp tiết ra từ lỗ chân lông đùi của chúng.

Khoảng 65 ngày sau khi giao phối, nhông cát cái đã sẵn sàng đẻ trứng. Kỳ nhông đẻ trứng vào tổ được đào sâu từ 45 cm đến hơn một mét và chúng có thể chia sẻ tổ của mình cho những con cái khác.

Số lượng trứng đẻ trong ba ngày rơi vào khoảng từ 10 đến 30 quả. Kích thước và số lượng trứng tùy thuộc vào kích thước, tình trạng dinh dưỡng và độ trưởng thành của kỳ nhông. Trứng nhông cát có đường kính khoảng 15,4 mm và dài từ 35 đến 40 mm.

Sau khi đẻ trứng, con cái có thể quay lại tổ nhiều lần nhưng không ở lại để canh giữ tổ. Thời gian ấp trứng kéo dài từ 90 đến 120 ngày. Nhiệt độ ấp dao động từ 29,5 đến 33 độ C. Những con non sẽ dùng răng trứng đặc biệt, gọi là caruncle, để mở trứng. Răng này sẽ rụng ngay sau khi nở.

Kỳ nhông có thể di cư, hoặc không, tùy thuộc vào từng loài cụ thể. Một số loài kỳ nhông có thể ngủ đông và sau đó di cư đến nơi khác vào mùa xuân để giao phối, đẻ trứng. Tuy nhiên, vẫn có một số loài nhông cát đẻ trứng ngay tại điểm sinh sống của mình mà không di cư đến nơi khác.

Khi sợ hãi, nhông cát thường sẽ “đóng băng” bằng cách đứng yên bất động hoặc ẩn núp. Nếu bị bắt, chúng có thể vặn mình và xoay tròn hoặc quất đuôi.

Giống như nhiều loài thằn lằn khác, kỳ nhông có thể tự cắt cụt hoặc rụng một phần đuôi. Điều này giúp chúng có cơ hội trốn thoát trước khi kẻ săn mồi phát hiện ra chuyện gì đang xảy ra. Một chiếc đuôi mới sẽ mọc ra từ chỗ tự cắt cụt và mọc lại trong vòng một năm, mặc dù không dài bằng trước đây.

Diều hâu và các loài chim lớn khác là những loài thường săn mồi, tấn công kỳ nhông non. Ngoài ra, con người cũng là một trong những “kẻ thù" chính của kỳ nhông. Con người ăn cả kỳ nhông và trứng của chúng. Thậm chí, con người cũng sử dụng những loài bò sát này làm mồi cho cá sấu và săn trộm chúng để làm thú cưng.

Bạn có thể bắt gặp những chú kỳ nhông ngay tại khu bò sát của Thảo cầm viên Sài Gòn. Không chỉ nhông cát mà tại khu bò sát còn có kỳ đà nước, rồng Nam Mỹ, cá sấu, thằn lằn bóng, trăn vàng, rùa răng,...

Ngoài ra, Thảo Cầm Viên tại Sài Gòn còn có không gian rộng, nhiều cây xanh, được mệnh danh là “lá phổi xanh" của thành phố. Bạn có thể cùng bạn bè người thân đi dạo, tản bộ, hít thở không khí trong lành để xua tan muộn phiền.

Vinpearl Safari Phú Quốc cũng là một tọa độ để bạn có thể đến tham quan khám phá các loài động vật, trong đó có kỳ nhông. Tại đây đang nuôi và bảo tồn loài kỳ nhông cát theo mô hình bán hoang dã gần gũi với thiên nhiên.

Bên cạnh việc ghé khu bò sát, bạn cũng có thể đến khu Safari Park để trải nghiệm xe bus “Nhốt người thả thú”, tiếp xúc với các loài động vật hoang dã trong cự ly gần. Ngoài ra, bạn cũng có thể đến khu vườn chim, khu cá sấu,... để tham quan. Có thể nói, Vinpearl Safari Phú Quốc như một thế giới thu nhỏ - nơi bạn có thể gặp gỡ vô vàn những loài động vật khác nhau và có cho mình thật nhiều trải nghiệm ý nghĩa.

Việc sắp xếp lịch trình chuyến đi và mua vé máy bay từ sớm là cực kỳ quan trọng. Để có giá vé tốt nhất, mẹo du lịch dành cho bạn là nên đặt vé sớm trước chuyến đi khoảng 4-6 tuần. Một số đường bay bạn có thể tham khảo:

Một số khách sạn bạn có thể tham khảo cho chuyến đi của mình gồm có:

Để trải nghiệm ngắm kỳ nhông của bạn được trọn vẹn hơn, bạn cần lưu ý các điều sau:

Kỳ nhông là một loài bò sát vô cùng thú vị phải không nào? Hãy cùng Traveloka chuẩn bị sẵn sàng mọi thứ cho chuyến đi của mình một cách đơn giản và nhanh chóng. Bạn chỉ cần truy cập ứng dụng, nhập thông tin về thời gian và địa điểm cần đến, Traveloka sẽ gợi ý cho bạn những khách sạn, vé máy bay, vé xe khách, vé tham quan và vui chơi giải trí, tour du lịch phù hợp với mức giá tiết kiệm nhất. Nhanh tay lên ngay kế hoạch cho chuyến đi sắp tới cùng Traveloka bạn nhé!