Trong thế giới ẩm thực vô cùng phong phú của người Việt thì mỗi vùng, mỗi miền đều sẽ có những nét đặc trưng riêng biệt và Tây Bắc cũng không phải là một ngoại lệ. Giữa những dãy núi Hoàng Liên Sơn hùng vĩ và những thửa ruộng bậc thang khẽ lay động theo gió, nơi đây sở hữu một loại gia vị cực kỳ đặc biệt.

Nó không chỉ làm nên hương vị dân giã rất riêng cho các món ăn vùng cao mà còn là biểu tượng của tinh thần sáng tạo và tinh hoa ẩm thực của dân tộc. Đó chính là chẩm chéo, một loại gia vị Tây Bắc mà chúng mình sẽ cùng nhau khám phá chi tiết trong bài viết này.

Chẩm chéo có một hương vị vô cùng đặc trưng nên bạn chỉ cần nếm qua một lần sẽ khó mà quên được.. Vì nó chính là sự kết hợp độc đáo của nhiều loại nguyên liệu và gia vị khác nhau. Không chỉ gây thương nhớ bởi hương vị mà cái tên độc lạ của loại thức chấm này cũng khiến nhiều người tò mò về nó. Trong tiếng Thái, “chẩm” có nghĩa là nước chấm và “chéo” nghĩa là một thứ được làm từ muối, mì chính (bột ngọt), ớt tươi, tỏi tươi, lá mùi tàu, lá chanh tươi, lá tỏi tươi,..Mỗi vùng lại có tỉ lệ thành phần hoặc công đoạn chế biến khác nhau đã tạo nên sự đa dạng về mùi vị cho chẩm chéo.

Đặc biệt, một nguyên liệu quan trọng không thể thiếu trong công thức làm chẩm chéo chính là mắc khén. Đây là một loại hạt tiêu rừng nổi tiếng của vùng núi Tây Bắc. Tất cả các loại nguyên liệu đều sẽ được nướng trên than hoa cho đến khi tỏa ra mùi thơm đặc trưng. Tiếp đó, tất cả sẽ được băm nhỏ và giã nhuyễn rồi trộn chung đều lại với nhau.

Chẩm chéo đã được lưu truyền trong dân gian của đồng bào dân tộc Thái từ bao đời nay. Các loại gia vị hòa hợp một cách diệu kỳ như một liều thuốc đặc biệt. Bởi người dân dù có ăn các loại thức ăn sống hay tái hoặc chín tới khi chấm cùng chẩm chéo cũng không bị đau bụng. Vì lẽ đó mà chẩm chéo cho đến tận bây giờ vẫn luôn là một phần không thể thiếu được trong mâm cơm gia đình của người Thái.

Đến với Sơn La, bạn sẽ được đồng bào Thái tại đây dùng chẩm chéo để đãi khách miền xuôi. Món gia vị này tuy dân giã nhưng lại là đặc sản của nơi đây. Nếu ai từng có dịp nếm thử chẩm chéo đều sẽ không quên được cái vị đậm đà và chân chất như chính những con người của đại ngàn Tây Bắc.

Bên cạnh món “chéo” cơ bản này, đồng bào dân tộc Thái tại Sơn La đã có nhiều sáng tạo trong khi phối trộn các loại nguyên liệu để làm phong phú, đa dạng hơn cho món này. Thông qua việc gia giảm hoặc thêm một vài loại nguyên liệu mới, nhiều thức gia vị khác đã ra đời như chéo tắp cáy (chéo gan gà), chéo hòm pẻn (chéo rau mùi), chéo pà (chéo cá), chéo nặm xổm (chéo nước chua),…giúp mâm cơm của người dân vùng cao thêm phần đa dạng.

Những cái tên này là lạ này xuất phát từ việc người địa phương biến tấu của các nguyên liệu đã được thêm vào chéo. Mỗi một loại chéo này đều sẽ mang trong mình một hương vị riêng và được dùng với những món ăn phù hợp.

Chẩm chéo hiện có hai loại là khô và nước. Trong đó, loại khô là các nguyên liệu sau khi phối trộn sẽ được đựng trong lọ kín nên có thể bảo quản vài tháng. Loại khô này thường dùng để chấm xôi, dùng chấm cùng các món luộc, đồ nướng, các món rau sống và chấm trái cây, nhất là các loại trái có vị chua như mận, cóc, ổi, xoài. Ngoài ra, chẩm chéo khô còn được dùng để tẩm ướp các loại thịt, cá giúp khử mùi tanh và làm dậy vị ngon tự nhiên của nguyên liệu.

Còn dạng nước chính là thêm chút mắm vào vừa ngập chẩm chéo, thêm đường, bột nêm và bột mắc khén cùng một ít nước chanh rồi dùng đũa khuấy thật đều là dùng được. Khi thưởng thức món ăn như thịt, trứng, cá hay rau luộc cùng nước chấm này, bạn sẽ ngay lập tức cảm nhận được một một hương vị tuy khá lạ lẫm nhưng lại rất thơm, ngon và cuốn hút.

Ẩm thực luôn là một trong những yếu tố được các tín đồ du lịch quan tâm mỗi khi đặt chân đến một vùng đất mới nào đó. Trong đó, khi đến ẩm thực Tây Bắc, nhiều người đã không khỏi tò mò về những món ăn mang hương vị đặc trưng. Trong đó, chẩm chéo là thứ gia vị đậm đà, độc đáo của người dân tộc Thái tỉnh Sơn La, Điện Biên và Lai Châu.

Được xem là cái nôi sinh ra chẩm chéo, Sơn La chính là một trong những điểm đến giúp bạn có thể thưởng thức gia vị này một cách nguyên bản nhất. Loại gia vị Tây Bắc này đang ngày càng được nhiều tệp khách hàng đón nhận. Các thương hiệu chẩm chéo tiêu biểu là:

Ngoài chẩm chéo, bạn có thể ghé du lịch Sơn La để hiểu thêm về ẩm thực, văn hóa và con người của mảnh đất này. Là một trong những điểm đến vô cùng hấp dẫn của vùng đại ngàn Tây Bắc, Sơn La cuốn hút du khách với vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ và bản sắc văn hóa đa dạng.

Khi đến Sơn La, bạn không thể bỏ qua cơ hội đến thăm cao nguyên Mộc Châu. Nhờ có khí hậu mát mẻ quanh năm, Nơi đây sở hữu những đồi chè xanh trải dài như vô tận hay mùa hoa cải nở rộ trong sắc trắng tinh khôi,...đã tạo nên những khung cảnh đẹp đến nao lòng người. Ngoài ra, địa phương này còn sở hữu di tích nhà tù Sơn La đã gắn liền với cuộc đấu tranh vô cùng ngoan cường của biết bao chiến sĩ trong công cuộc bảo vệ và thống nhất đất nước.

Đến đây, du khách cũng có cơ hội hòa mình vào các lễ hội truyền thống của đồng bào người Thái, Dao và Mông với những điệu múa xòe và khèn cùng nền ẩm thực độc đáo. Thiên nhiên vẫn giữ được trọn vẹn nét đẹp hoang sơ, người dân thân thiện và văn hóa đa dạng là những yếu tố đã làm nên sức hút cực kỳ đặc biệt của du lịch Sơn La. Dưới đây là một số hoạt động trải nghiệm, tour du lịch bạn có thể tham khảo khi có ý định đến địa phương này:

Sơn La cách trung tâm thủ đô khoảng 310 km. Do đó, để di chuyển đến đây, đầu tiên, bạn sẽ cần mua vé máy bay đi Hà Nội. Sau khi đến Hà Thành, để tiếp tục hành trình, bạn có thể chọn xe khách vừa và đảm bảo được tính an toàn vừa tiết kiệm chi phí với giá vé dao động từ 150.000 đến 350.000 VND/vé. Để thuận tiện lịch trình, bạn nên tham khảo trước những chặng bay đến thủ đô phổ biến sau đây:

Khách sạn Sơn La sẽ là nơi an trú phù hợp cho bạn khi đến địa phương này du lịch và trải nghiệm. Dưới đây là một số khách sạn được nhiều du khách đánh giá tốt sẽ giúp bạn dễ dàng tìm được lựa chọn phù hợp:

Văn hóa ẩm thực tại tỉnh miền núi phía Bắc Điện Biên mang đậm hương vị đặc trưng của các dân tộc thiểu số sinh sống tại vùng núi rừng Tây Bắc, đặc biệt là người Thái. Ẩm thực độc đáo của người Thái luôn được nhiều du khách lựa chọn để trải nghiệm văn hóa của các dân tộc bản địa tại đây.

Nơi đây nổi tiếng với các món nướng được chế biến và tẩm ướp công phu với chẩm chéo, mang hương vị riêng không thể trộn lẫn với bất kỳ món ăn hay cách chế biến nào của các dân tộc khác. Bạn có thể mua thứ gia vị đặc biệt từ những thương hiệu uy tín như:

Nhiều du khách đến Điện Biên đều lưu luyến không rời, bởi họ bị mê hoặc bởi vẻ đẹp của rừng hoa ban trắng vào mùa xuân, những cánh đồng lúa vàng óng vào mùa hè và cuối cùng là con đường hoa ban vàng rực vào cuối thu đầu đông. Đến với địa phương này, bạn không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp nguyên sơ, thơ mộng của thiên nhiên nơi đây, mà còn được khám phá địa danh lịch sử gắn liền với chiến công anh hùng của dân tộc như khu di tích lịch sử chiến trường Điện Biên Phủ, bảo tàng Điện Biên,...

Để có thể khám phá địa phương này một cách trọn vẹn nhất, hãy đặt ngay vé máy bay đi Điện Biên có mức giá siêu tốt trên Traveloka, để đắm mình trong sắc màu tuyệt mỹ của thành phố này. Sau đây, bạn có thể tham khảo một số chặng bay phổ biến nhất để đến đây:

Bạn đang tìm kiếm một nơi lưu trú chất lượng tốt với nhiều tiện ích nghỉ dưỡng cho chuyến vi vu sắp tới thì hãy tham khảo ngay những list khách sạn tỉnh Điện Biên sau đây để tìm được phỏng nghỉ phù hợp nhất:

Nhắc đến ẩm thực Lai Châu, nhiều du khách không khỏi tò mò về một loại gia vị có mang hương vị rất đỗi đặc trưng của đồng bào dân tộc Thái tại đây, đó chính là chẩm chéo. Để có thể thưởng thức được hương vị nguyên bản và chuẩn chỉnh nhất của loại gia vị này, bạn có thể tìm đến các thương hiệu nổi tiếng ở Lai Châu như:

Lai Châu là một điểm đến hấp dẫn mà chưa nhiều du khách khám phá. Vẻ đẹp nguyên sơ này mang đến khung cảnh thiên nhiên đẹp như tranh khiến cho những chuyến khám phá ngoài trời trở nên hấp dẫn hơn mà không nơi nào sánh bằng.

Tâm trí bạn sẽ trở nên lâng lâng như giữ chín tầng mây khi khám phá những ngọn núi như Pu Si Lung, Pu Ta Leng và Bạch Mộc Lương Tử với độ cao hơn 3.000 m so với mực nước biển. Những ngọn núi này được bao phủ bởi hoa và nhiều loại thực vật và được bao phủ bởi những đám mây, khiến tỉnh này trở nên hấp dẫn đối với du khách quốc tế và khách nội địa.

Lai Châu còn có rất nhiều địa điểm du lịch nổi tiếng như khu du lịch Cầu kính Rồng Mây, khu du lịch Cổng Trời và Động Pusamcap, Đồng thời làm say lòng du khách với nhiều trải nghiệm văn hóa. Trong đó, nhiều du khách đã bị say mê bởi chiếc khăn Piêu. Bởi nó không chỉ đơn giản là vật dụng che nắng, che gió mà còn là biểu tượng tình yêu lứa đôi và là biểu tượng văn hóa trong đời sống của người Thái ở tỉnh Lai Châu.

Tuy không có sân bay dân dụng trên địa bàn tỉnh, song Lai Châu có hệ thống đường bộ thuận tiện cho việc đi lại từ Hà Nội. Do đó, bạn có thể thuê xe ô tô tự lái, phượt bằng xe máy hoặc đi xe khách. Đường cao tốc số 5 đưa du khách trực tiếp từ Sân bay quốc tế Nội Bài đến tỉnh Lào Cai trong thời gian ngắn. Sau đó, tiếp tục đi theo Quốc lộ 4D thêm 140 km nữa là đến Lai Châu. Tổng thời gian di chuyển chỉ 8 giờ.Trước khi nơi này, bạn cũng cần tham khảo trước một hoạt động vui chơi, tour tham quan ngay dưới đây để cho một lịch trình thú vị khi du lịch Lai Châu:

Để khám phá Lai Châu một cách trọn vẹn và đong đầy nhất, bạn nên tham khảo list những khách sạn Lai Châu nhận được nhiều đánh giá tích cực được Traveloka tổng hợp lại ngay sau đây để tìm được phòng nghỉ thoải mái và tiện nghi:

Chẳm chéo là một thức chấm và gia vị tẩm ướp mang đậm hương vị đặc trưng của vùng núi Tây Bắc. Sự dung hòa giữ vị ngọt, cay và thơm bùi bùi của các nguyên liệu tự nhiên đã khiến bao du khách say đắm, mê mẩn. Đến Sapa, bạn có thể dễ dàng mua được loại thức chấm này ở bất kỳ đâu như chợ Sapa hay các cửa hàng đặc sản Tây Bắc. Trong đó, bạn nhất định phải thử Chẩm chéo SaPa TV gây thương nhớ bởi hương vị của núi rừng tuy lạ miệng nhưng lại vô cùng cuốn hút.

Ngoài chẩm chéo, Sapa còn thu hút du khách bởi vẻ đẹp như chốn thần tiên giữa hạ giới với những cánh đồng lúa bậc thang ngoạn mục, những thung lũng xanh tươi và kho tàng di sản văn hóa phong phú của đồng bào dân tộc sinh sống tại đây. Khí hậu mát mẻ và những màn sương mù đã làm tăng thêm nét quyến rũ, khiến nơi đây trở thành nơi dừng chân hoàn hảo để bạn tránh xa sự hối hả, xô bồ và nhộn nhịp của cuộc sống thường nhật.

Nhờ những nâng cấp về cơ sở hạ tầng giao thông, hiện nay việc đi lại đến Sapa khá dễ dàng. Bạn có thể chọn đi bằng tàu hỏa, xe buýt, máy bay,... Cách tốt nhất để đến Sapa, đặc biệt là đối với những ai khởi hành từ những nơi rất xa như Đà Nẵng, Sài Gòn hay từ các quốc gia khác, đầu tiên cần đến Hà Nội trước. Sau đó bạn có thể mua vé xe đi Sapa từ Hà Nội và mất khoảng 5 - 6 tiếng di chuyển.

Đã đến “xứ sở thần tiên mùa đông”, bạn không nên bỏ qua những hoạt động và tour du lịch Sapa ngay sau đây để chuyến đi thêm phần thú vị và đáng nhớ:

Bên cạnh đó, trước khi bắt đầu chuyến đi, bạn nên tham khảo trước những khách sạn Sapa được Traveloka tổng hợp ngay dưới đây để có thể nhanh chóng tìm được nơi an trú thích hợp với nhu cầu của bản thân:

Đối với người Thái, bữa ăn có thể thiếu thịt, cá nhưng không thể thiếu một chén chẩm chéo trên bàn ăn với hương vị hòa quyện giữa vị tươi mới của lá thơm, vị cay của ớt cùng vị ngọt của mắc khén. Không chỉ xuất hiện trên bàn ăn của người Thái mà còn có mặt ở nhiều nơi khác, mang hương vị ẩm thực của núi rừng Tây Bắc đến từng nhà.

Ngoài cơ hội được thưởng thức những món ăn đặc trưng trong ẩm thực vùng cao, bạn còn có thể ngắm nhìn khung cảnh thiên nhiên đẹp đến nao lòng và tham gia nhiều lễ hội đặc sắc của người Thái ở vùng Tây Bắc.

Bắt đầu chuyến đi của bạn ngày hôm nay bằng cách truy cập ngay siêu ứng dụng Traveloka đặt liền tay vé máy bay, du thuyền, đặt khách sạn và vé vui chơi để nhận hàng ngàn ưu đãi và kiến tạo thêm nhiều kỷ niệm đẹp cùng gia đình.