Lễ hội Gầu Tào là một trong những nét văn hóa đặc sắc nhất của người Mông, thể hiện đời sống tinh thần phong phú và mong ước về những điều tốt lành trong năm mới. Đây cũng là dịp để bà con vùng cao tụ họp, vui chơi và gắn kết cộng đồng. Nếu bạn yêu thích văn hóa bản địa hay muốn khám phá không khí lễ hội vùng núi phía Bắc, lễ hội Gầu Tào chắc chắn sẽ mang đến nhiều trải nghiệm thú vị và đáng nhớ. Hãy cùng Traveloka khám phá ngay nhé!

Đối với người H’Mông, Lễ hội Gầu Tào từ lâu đã trở thành một trong những biểu tượng văn hóa tín ngưỡng thiêng liêng nhất, phản ánh đời sống tinh thần phong phú và niềm tin sâu sắc vào các đấng thần linh. Lễ hội thường diễn ra vào tháng Giêng Âm lịch, thời điểm cây cỏ đâm chồi nảy lộc, mang theo ước vọng về sự sinh sôi và năm mới an lành. 

Với người H’Mông, Gầu Tào không chỉ là nghi lễ cầu phúc mà còn là cách gìn giữ truyền thống lâu đời, gắn kết cộng đồng và truyền dạy cho thế hệ trẻ những phong tục đẹp của dân tộc mình. Một trong những hình ảnh đặc trưng nhất của lễ hội là cây nêu, biểu tượng thiêng liêng đại diện cho sợi dây kết nối giữa con người với trời đất. Người H’Mông treo lên đỉnh nêu những dải vải đỏ, giấy cắt họa tiết truyền thống như lời gửi gắm phúc lộc đến thần linh. 

Đây cũng là dịp để người dân gặp gỡ, kết nối, để những người xa quê trở về sum họp và cùng nhau tận hưởng giây phút thư thái sau một năm lao động vất vả. Với tất cả những điều ấy, Lễ hội Gầu Tào trở thành một mảnh ghép quý giá trong đời sống văn hóa của người H’Mông, vừa thiêng liêng vừa đầy sức sống.

Lễ hội Gầu Tào không chỉ là một nghi lễ tín ngưỡng mà còn là ngày hội văn hóa lớn, nơi mọi tinh hoa đời sống của người Mông hội tụ. Không khí của lễ hội Gầu Tào luôn tràn đầy màu sắc, âm thanh và năng lượng của mùa xuân. Đến với Gầu Tào, du khách như được bước vào bức tranh sinh hoạt truyền thống sống động với nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật đặc trưng.

Trước khi không khí vui chơi bắt đầu, người Mông luôn dành thời gian thực hiện các nghi lễ trang trọng nhằm bày tỏ lòng thành kính với trời đất và thần linh. Đây là phần cốt lõi tạo nên ý nghĩa sâu sắc cho lễ hội, vừa mang tính tâm linh vừa thể hiện bản sắc văn hóa đặc trưng của cộng đồng.

Lễ dựng nêu: Cây nêu được xem là biểu tượng kết nối con người với thế giới thần linh. Người Mông chọn nêu rất cẩn trọng, thường là cây tre cao, thẳng, khỏe. Trên ngọn nêu, họ treo dải vải đỏ và giấy cắt hình hoa văn truyền thống, tượng trưng cho phúc lộc, sự may mắn và hiện diện của bốn vị thần, thần trời, thần đất, thần sông và thần núi. Việc dựng nêu không chỉ mở đầu cho lễ hội mà còn báo hiệu cộng đồng có thể bắt đầu cầu may cho năm mới.

Lễ cúng cầu phúc: Tiếp theo là nghi lễ cầu phúc, do thầy cúng đại diện cho gia chủ hoặc cả bản thực hiện. Các bài khấn bằng tiếng Mông vang lên giữa núi rừng, gửi gắm những ước nguyện về sức khỏe,  mùa màng bội thu, gia đình thuận hòa và làng bản bình an. Lễ cúng diễn ra nghiêm trang, mọi người thể hiện sự tôn kính tuyệt đối vì đây là nghi lễ quan trọng nhất trong Gầu Tào.

Nghi lễ khai hội: Sau phần cúng, người chủ lễ hoặc trưởng bản thực hiện nghi thức khai hội. Đây là lúc tiếng khèn vang lên, đánh dấu thời điểm cộng đồng bước vào phần hội tưng bừng, tràn đầy năng lượng. 

Khi các nghi lễ trang trọng kết thúc, lễ hội Gầu Tào trở nên sôi động với nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc. Các chàng trai trong trang phục truyền thống múa những vòng xoay, cú lộn khéo léo thể hiện sức khỏe, bản lĩnh và sự tinh tế. 

Với thanh niên, đây còn là dịp để các đôi trai gái tìm hiểu nhau thông qua những giai điệu khèn, sáo và những câu hát giao duyên dí dỏm, đầy cảm xúc, tạo nên không khí vừa náo nhiệt vừa lãng mạn đặc trưng của lễ hội vùng cao. Bên cạnh đó, các trò chơi dân gian như kéo co, đẩy gậy, bắn nỏ, ném pao, nhảy sạp, ném còn, chọi gà mang ý nghĩa cầu may và sức khỏe, đồng thời là dịp để cộng đồng khoe tài, đua sức. 

Chợ phiên là điểm dừng chân không thể bỏ qua khi tham gia lễ hội Gầu Tào. Tại đây, du khách có thể mua đồ thổ cẩm dệt tay tinh xảo, thưởng thức các món đặc sản như thắng cố, mèn mén, bánh dày, thịt treo gác bếp, và trải nghiệm sinh hoạt buôn bán đặc trưng của người Mông. Chợ phiên không chỉ là nơi trao đổi hàng hóa mà còn là không gian gặp gỡ, nơi người xa quê trở về sum họp.

Lễ hội Gầu Tào thường được tổ chức chủ yếu ở các tỉnh miền núi nơi người Mông sinh sống như Hà Giang, Sapa, Lai Châu, Sơn La, Điện Biên. Sau khi tham gia lễ hội, du khách còn có thể khám phá các điểm du lịch nổi bật xung quanh như cao nguyên đá Đồng Văn, Dinh Vua Mèo, Fansipan, bản Cát Cát hay thác Liêng Nung kết hợp trải nghiệm văn hóa và thiên nhiên đặc sắc của từng vùng.

Nếu đây là lần đầu bạn tham gia lễ hội Gầu Tào, việc chuẩn bị kỹ lưỡng sẽ giúp chuyến đi trọn vẹn, vừa trải nghiệm được văn hóa đặc sắc vừa thuận tiện về di chuyển và sinh hoạt. Dưới đây là một số gợi ý chi tiết mà bạn có thể tham khảo:

Đặt vé máy bay, khách sạn và dịch vụ từ sớm: Vì lễ hội diễn ra vào dịp Tết và trùng với mùa du lịch cao điểm, du khách nên đặt trước vé máy bay,  phòng khách sạn và các vé vui chơi từ sớm. Việc đặt sớm giúp bạn đảm bảo chỗ ở gần khu vực tổ chức lễ hội, tiết kiệm thời gian di chuyển và chủ động lịch trình. Đồng thời, áp dụng thêm các mã giảm giá Traveloka sẽ giúp bạn tối ưu chi phí cho chuyến đi.

Trang phục phù hợp: Thời tiết vùng cao vào tháng Giêng thường rất lạnh, vì vậy trang phục gọn nhẹ, ấm áp là lựa chọn ưu tiên. Giày thể thao sẽ giúp di chuyển dễ dàng trên đường dốc, bậc thang và khu vực đồng ruộng. Ngoài ra, quần áo cần lịch sự và kín đáo, đặc biệt khi tham gia phần lễ cúng trang nghiêm.

Nắm rõ thời gian diễn ra lễ hội: Mỗi địa phương tổ chức lễ hội Gầu Tào với lịch trình riêng, do đó bạn nên tra cứu thông tin hoặc hỏi người dân địa phương trước khi đi. Nên đến sớm để tham dự nghi lễ dựng nêu và cúng cầu phúc, đây là những nghi thức quan trọng, mang ý nghĩa linh thiêng trong lễ hội. Việc nắm rõ thời gian giúp bạn không bỏ lỡ các phần lễ đặc sắc và có cơ hội quan sát các nghi thức một cách trọn vẹn.

Lưu ý về đường đi và phương tiện di chuyển: Các địa điểm tổ chức lễ hội thường nằm trên vùng núi, có nhiều dốc và khúc cua nguy hiểm. Nếu tự lái xe máy, hãy kiểm tra kỹ lốp, phanh, đèn chiếu sáng và mang theo đồ bảo hộ đầy đủ. Nếu không quen địa hình, bạn nên đi theo đoàn hoặc thuê xe dịch vụ để đảm bảo an toàn.

Lễ hội Gầu Tào không chỉ là sự kiện văn hóa đặc sắc mà còn là hành trình để bạn hiểu hơn về đời sống tinh thần phong phú của người Mông. Từ tiếng khèn réo rắt, những điệu múa rộn ràng đến nghi lễ cầu phúc trang trọng, tất cả tạo nên bức tranh đầy màu sắc, bình yên mà thiêng liêng.

Để đồng hành cùng bạn trong hành trình này, Traveloka có rất nhiều mã giảm giá Traveloka khi bạn đặt phòng khách sạn, vé máy bay hoặc vé xe khách. Chưa dừng lại ở đó, Traveloka còn có các tour du lịch, vé tham quan, vé vui chơi giải trí Traveloka Xperience, cũng như trải nghiệm tour du thuyền với giá cả hợp lý để chuyến đi của bạn trở nên trọn vẹn hơn bao giờ hết!