Mùa xuân ở Nhật Bản không chỉ là thời điểm hoa anh đào nở rộ mà còn là mùa của những lễ hội truyền thống đầy màu sắc. Setsubun - lễ hội xua đuổi tà ma và đón chào năm mới theo lịch cổ là một nét văn hóa đặc sắc không thể bỏ qua. Hòa mình vào không khí rộn ràng của Setsubun, du khách sẽ có cơ hội khám phá chiều sâu tâm linh trong đời sống người Nhật. Hãy cùng Traveloka tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

Lễ hội Setsubun là một nghi lễ truyền thống của người Nhật, diễn ra vào đầu tháng Hai, nhằm đánh dấu sự chuyển giao giữa mùa đông và mùa xuân theo lịch cổ. Với nghi thức rắc đậu để xua đuổi tà ma và đón mời may mắn, Setsubun không chỉ mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc mà còn thể hiện nét đẹp văn hóa lâu đời của xứ sở mặt trời mọc.

Tên gọi "Setsubun" có nghĩa là "phân chia mùa", ban đầu được sử dụng để chỉ các thời điểm chuyển mùa trong năm. Tuy nhiên, theo thời gian, nó chủ yếu gắn liền với ngày trước lập xuân, thường rơi vào khoảng ngày 3 tháng 2 hàng năm.

Nguồn gốc của Setsubun bắt nguồn từ nghi lễ "Tsuina" của Trung Quốc, được du nhập vào Nhật Bản vào thế kỷ thứ 8 trong thời kỳ Heian (794–1185). Ban đầu, đây là một nghi lễ xua đuổi tà ma và cầu mong may mắn cho năm mới. Vào thời kỳ Muromachi (1336–1573), tập tục ném đậu rang (mamemaki) trở nên phổ biến, với niềm tin rằng việc này có thể xua đuổi quỷ dữ và mang lại phúc lành.

Ngày nay, Setsubun được tổ chức rộng rãi trên khắp Nhật Bản, từ các đền chùa lớn như Sensō-ji ở Tokyo đến các hộ gia đình. Người ta thường ném đậu rang ra cửa hoặc vào người đóng vai quỷ (oni) trong khi hô to: "Oni wa soto! Fuku wa uchi!" (Quỷ ra ngoài! Phúc vào nhà!). Ngoài ra, nhiều người còn ăn sushi cuộn dài gọi là "ehōmaki" trong im lặng, quay mặt về hướng may mắn của năm, để cầu chúc sức khỏe và thịnh vượng.

Ý nghĩa tâm linh và văn hóa

Vào thời điểm giao mùa, người Nhật tin rằng các linh hồn xấu có thể xâm nhập vào thế giới con người, mang theo bệnh tật, tai họa và điều không may. Để xua đuổi chúng, người ta thực hiện nghi lễ mamemaki – ném đậu rang ra cửa hoặc vào người đóng vai quỷ, đồng thời hô to: "Oni wa soto! Fuku wa uchi!" (鬼は外! 福は内!) – nghĩa là “Quỷ ra ngoài! Phúc vào nhà!”. Hành động này tượng trưng cho việc xua đuổi tà ma và đón nhận may mắn, sức khỏe và hạnh phúc cho gia đình trong năm mới.

Ngoài ra, người Nhật còn có tục lệ ăn ehōmaki – một cuộn sushi lớn ăn nguyên chiếc, không nói chuyện và quay mặt theo hướng may mắn của năm để cầu chúc sức khỏe và thịnh vượng. Tập tục này phát triển mạnh ở vùng Kansai và dần lan rộng ra cả nước.

Ý nghĩa xã hội và cộng đồng

Setsubun không chỉ là dịp để thanh lọc vận xui cá nhân mà còn là cơ hội để cộng đồng gắn kết. Tại các đền chùa lớn như Sensō-ji ở Tokyo hay Yasaka ở Kyoto, lễ hội được tổ chức long trọng với các nghi lễ cầu an, diễu hành hóa trang và phát đậu may mắn cho người tham dự. Nhiều người cũng có thói quen ăn đậu rang, mỗi hạt tượng trưng cho một năm tuổi để cầu chúc sức khỏe và may mắn.

Lễ hội Setsubun là sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố tâm linh, văn hóa và cộng đồng, phản ánh sâu sắc quan niệm sống của người Nhật: tôn trọng thiên nhiên, đề cao sự thanh tẩy và luôn hướng tới một khởi đầu tốt đẹp cho năm mới.

Được tổ chức vào khoảng ngày 3 tháng 2 hàng năm, Setsubun không chỉ là dịp để xua đuổi tà ma mà còn là cơ hội để cầu chúc may mắn và sức khỏe cho năm mới. Dưới đây là những nghi thức truyền thống đặc sắc trong lễ hội này:

Nghi thức ném đậu (Mamemaki)

Mamemaki là nghi thức trung tâm của lễ hội Setsubun. Trong nghi thức này, người ta ném đậu nành rang ra ngoài cửa hoặc vào người đóng vai quỷ (oni), trong khi hô to: "Oni wa soto! Fuku wa uchi!", nghĩa là “Quỷ ra ngoài! Phúc vào nhà!”. Hành động này tượng trưng cho việc xua đuổi tà ma và đón nhận may mắn vào nhà.

Sau khi ném đậu, mọi người thường ăn số hạt đậu tương ứng với tuổi của mình cộng thêm một, để cầu chúc sức khỏe và may mắn trong năm mới.

Ăn sushi cuộn may mắn (Ehomaki)

Ehomaki là một loại sushi cuộn dài, được ăn nguyên chiếc mà không cắt trong im lặng và quay mặt về hướng may mắn của năm. Tập tục này bắt nguồn từ vùng Kansai và đã lan rộng khắp Nhật Bản nhờ các chiến dịch quảng bá của các cửa hàng tiện lợi. Việc ăn ehomaki được tin là sẽ mang lại may mắn và thịnh vượng cho người ăn.

Trang trí cổng nhà bằng đầu cá mòi và lá nhựa ruồi (Hiiragi Iwashi)

Một phong tục truyền thống khác là treo đầu cá mòi nướng cùng với lá nhựa ruồi (hiiragi) trên cửa ra vào. Người ta tin rằng mùi cá nướng và gai nhọn của lá nhựa ruồi sẽ xua đuổi quỷ dữ, không cho chúng xâm nhập vào nhà.

Lễ hội tại đền chùa và sự kiện cộng đồng

Nhiều đền chùa trên khắp Nhật Bản tổ chức các buổi lễ Setsubun với sự tham gia của các nhà sư, nghệ sĩ nổi tiếng và võ sĩ sumo. Họ sẽ ném đậu và các món quà nhỏ cho đám đông tham dự. Tại chùa Zojoji ở Tokyo, hàng trăm người đã tụ tập để tham gia nghi thức ném đậu, với hy vọng xua đuổi tà ma và đón nhận may mắn.

Dưới đây là một số địa điểm du lịch Nhật Bản nổi bật mà bạn có thể ghé thăm để trải nghiệm lễ hội Setsubun một cách trọn vẹn và sống động:

Nằm giữa lòng khu phố cổ Asakusa, chùa Sensō-ji là một trong những địa điểm linh thiêng và sôi động nhất để trải nghiệm lễ hội Setsubun tại thủ đô Tokyo. Vào dịp lễ này, khuôn viên chùa trở nên náo nhiệt với các nghi lễ ném đậu truyền thống (mamemaki) được tổ chức hoành tráng. Ngoài mamemaki, chùa còn có các buổi biểu diễn văn nghệ truyền thống, múa lân, và gian hàng đồ ăn lễ hội hấp dẫn. Đây là nơi lý tưởng nếu bạn muốn vừa cảm nhận không khí truyền thống, vừa hòa mình vào nhịp sống hiện đại đầy sắc màu của Tokyo.

Tọa lạc tại trung tâm khu phố cổ Gion của Kyoto, đền Yasaka là nơi hội tụ nét đẹp cổ truyền của cố đô trong mỗi dịp lễ hội Setsubun. Không khí nơi đây mang đậm chất lễ hội dân gian với các nghi lễ xua đuổi tà ma, cầu may, cùng với những màn trình diễn bugaku – vũ nhạc cung đình đặc trưng Nhật Bản. Lễ hội kéo dài trong ba ngày, với điểm nhấn là nghi thức ném đậu của các maiko (geisha tập sự) và nghệ sĩ truyền thống, một hình ảnh đặc trưng chỉ có ở Kyoto. Bên cạnh nghi thức tâm linh, du khách còn có cơ hội dạo quanh các khu chợ lễ hội, thử những món ăn đường phố mùa xuân.

Ngay dưới chân Tháp Tokyo nổi bật là chùa Zojoji, nơi tổ chức lễ Setsubun mang tính cộng đồng lớn ở khu vực Minato. Được biết đến như ngôi chùa gắn liền với gia tộc Tokugawa – một trong những dòng họ quyền lực nhất trong lịch sử Nhật Bản. Chùa Zojoji không chỉ linh thiêng mà còn mang giá trị văn hóa sâu sắc. Vào ngày lễ Setsubun, khuôn viên chùa trở nên nhộn nhịp với hàng loạt hoạt động như ném đậu tập thể, biểu diễn văn nghệ và lễ cầu an đầu năm. Khách tham dự còn có cơ hội nhận những gói đậu may mắn và bùa hộ mệnh từ các nhà sư.

Bên cạnh tìm hiểu các địa điểm du lịch cho dịp lễ Setsubun thì bạn cũng không thể bỏ qua thông tin về các địa điểm lưu trú. Dưới đây là thông tin một số khách sạn Nhật Bản dành cho chuyến đi sắp tới của bạn:

Từ Việt Nam, bạn có thể dễ dàng bay đến các thành phố lớn của Nhật Bản như Tokyo, Osaka, Kyoto hay Fukuoka với giá vé máy bay đi Nhật Bản giá rẻ đa phù hợp nhiều ngân sách. Hiện nay, nhiều hãng hàng không như Vietnam Airlines, Vietjet Air, Japan Airlines hay Singapore Airlines đều khai thác các chặng bay thẳng hoặc quá cảnh thuận tiện từ Hà Nội, TP.HCM và Đà Nẵng đến các sân bay quốc tế như Narita, Haneda, Kansai và Fukuoka.

Lễ hội Setsubun thường được tổ chức vào ngày 3 tháng 2 hằng năm, đánh dấu sự chuyển giao giữa mùa đông và mùa xuân theo lịch cổ truyền Nhật Bản. Đây là thời điểm thời tiết vẫn còn lạnh, đặc biệt ở các vùng phía Bắc và vùng núi. Nhiệt độ trung bình thường dao động từ 2°C đến 10°C, kèm theo gió nhẹ hoặc mưa phùn.

Lễ hội Setsubun không chỉ là dịp để người Nhật xua đuổi điều xui rủi và đón chào một năm mới may mắn, mà còn là cơ hội tuyệt vời để du khách trải nghiệm nét đẹp văn hóa truyền thống đậm đà bản sắc. Bên cạnh đó bạn nên vé máy bay sớm với các mã giảm giá Traveloka để tối ưu chi phí. Traveloka còn cung cấp dịch vụ khác như vé xe khách, tour du lịch, vé tham quan, vé vui chơi giải trí Traveloka Xperience và phòng khách sạn, tour du thuyền cho chuyến đi của bạn đa dạng trải nghiệm.

Lễ hội Setsubun diễn ra vào ngày nào trong năm?

Lễ hội Setsubun thường được tổ chức vào ngày 2 hoặc 3 tháng 2, đánh dấu sự chuyển giao giữa mùa đông và mùa xuân theo lịch cổ truyền Nhật Bản. Tuy nhiên, ngày cụ thể có thể thay đổi tùy theo năm.

Mục đích của lễ hội Setsubun là gì?

Setsubun là dịp để người Nhật thực hiện các nghi lễ xua đuổi tà ma và đón chào may mắn cho năm mới.

Du khách nước ngoài có được tham gia ném đậu không?

Có, du khách quốc tế hoàn toàn có thể tham gia nghi thức ném đậu tại nhiều đền chùa trên khắp Nhật Bản.

Những địa điểm nào ở Nhật tổ chức lễ hội Setsubun lớn nhất?

Các địa điểm tổ chức lễ hội Setsubun nổi tiếng nhất bao gồm chùa Sensō-ji (Tokyo), đền Yasaka (Kyoto), đền Ikuta (Kobe) và đền Sumiyoshi (Fukuoka), thu hút đông đảo người dân và du khách.

Nên lên kế hoạch du lịch từ khi nào nếu du khách có mong muốn tham gia lễ hội Setsubun?

Du khách nên lên kế hoạch từ tháng 10, tháng 11 năm trước để đặt vé máy bay và khách sạn sớm, đặc biệt nếu muốn tham gia tại các điểm lễ hội lớn vốn rất đông người.

Làm thế nào để có chuyến du lịch giá rẻ khi tham gia lễ hội Setsubun?

Bạn có thể tiết kiệm bằng cách săn vé máy bay sớm, sử dụng JR Pass, chọn chỗ ở bình dân và tận dụng mã giảm giá từ các nền tảng như Traveloka.

Traveloka có những chương trình khuyến mãi gì cho dịp lễ hội Setsubun không?

Traveloka thường có các chương trình giảm giá cho vé máy bay, khách sạn và tour tham quan tại Nhật Bản trong dịp đầu năm, áp dụng mã khuyến mãi cho hóa đơn đủ điều kiện.