Tiếp tục hành trình khám phá thành phố sở tại, Lữ Phong tập trung vào các thờ Hindu đang tọa lạc tại trung tâm thành phố. Người Ấn khi xưa có xây dựng một số cơ sở sinh hoạt tôn giáo của mình ở Sài Gòn, nhưng sau thời gian dài, đến nay chỉ còn lại 3 ngôi đền Hindu, đều nằm tại khu vực trung tâm Quận 1, Tp. Hồ Chí Minh. Chúng nằm cách nhau không xa, hoàn toàn có thể đi bộ thong thả được.

Ngôi đền – còn được gọi bằng những cái tên dân dã khác: chùa Ấn, chùa Ông – được xây dựng để thờ vị Thần Chiến tranh Murugan trong thần thoại Hindu (vị thần này là con trai của thần Shiva và nữ thần Parvaty). Sri Thenday Yutthapani là một trong số các tên gọi của thần Murugan.

Các tài liệu còn để lại cho biết đền Sri Thenday Yutthapani là ngôi đền được xây dựng đầu tiên ở Sài Gon vào năm 1880 bởi công đồng người Tamil phía Nam Ấn Độ hoạt động trong lĩnh vực tài chính ngân hàng và cho vay tiền, tập trung tại khu phố Ohier (đường Tôn Thất Thiệp ngày nay).

Bên trong lớp tường bao cao, kín là một không gian rộng lớn với các hành lang rộng dọc theo điện thờ chính, treo nhiều bức tranh các vị thần Hindu giáo. Điện thờ chính được đặt tại trung tâm ngôi đền với mặt nền được nâng cao so với lớp hành lang bao quanh, hai bên phía trước đặt tượng ngựa và tượng bò thần Nandin, tiếp đến là sảnh Mandapa với 4 hàng cột vuông lớn, mỗi hàng 4 cột.

Điện thờ chính lại được bao quanh bởi một lớp hành lang hẹp và kín, hành lang phía sau lưng điện thờ chính là khu vực thờ thần Krishna (bên phỉa từ ngoài vào) và thần Ganesha (bên trái từ ngoài vào).

Gian điện thờ chính nhỏ hẹp, thờ tượng thần Murugan, phía trên nóc của gian điện thờ chính này là tháp Vinama xây nổi lên trên sân thượng. Ngôi tháp này được các nghệ nhân Tamil xây lại từ năm 1936 và được bảo tồn đến ngày nay, với ba tầng thuôn nhỏ lên trên, trang trí các tượng thần rất sinh động.

Nằm cách đền Sri Thenday Yutthapani chỉ 400 mét, đền Subramaniam Swamy cũng thờ thần Murugan, và cũng được gọi bằng cái tên dân gian là “chùa Ông”, theo một số tài liệu cũ còn lưu giữ thì ngôi đền được xây dựng vào đầu thế kỷ XX.

Bên trong lớp tường bao bọc, ngôi đền khá trống trải, dù điện thờ chính có diện tích lớn nhất so với hai đền thờ còn lại. Mặc dù ở vị trí trung tâm thành phố, ngôi đền có vẻ vắng khách hơn nhiều so với hai khu đền Hindu còn lại.

Bước qua khỏi cổng đền, phía tay phải chính điện bố trí ban thờ thần Ganesha đầu voi, với bộ ngẫu tượng Linga – Yoni được rắn thần Nagar quấn quanh che chở. Cũng ở khu vực bên phải chính điện từ ngoài vào, có một bệ thờ thờ 9 bức tượng (gồm các tượng Surya, Chandra, Mangala, Budha, Guru, Shukra, Shani, Rahu, Ketu) do một quan chức Campuchia là ông Shavaliy hiến tặng, được nghi nhận vào năm 1928 – là năm sớm nhất ngôi đền này được ghi chép lại trong tài liệu cũ.

Điện thờ chính rộng rãi được chia làm hai phòng. Phòng ngoài có các ban thờ thần Shiva, thần Krishna, nữ thần Durga, nữ thần Parvati, … Phòng trong nhỏ hơn, ở chính giữa đặt ban thờ vị thần chủ của ngôi đền: Subramaniam, bên cạnh là ban thờ thần Ganesha đầu voi – vị thần thông thái trong thần thoại Hindu.

Cách đền Subramaniam Swamy chỉ 600 mét theo đường Lê Thánh Tôn (đoạn nằm giữa đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa và đường Trương Định), đền Mariamman là ngôi đền Hindu thứ ba tại trung tâm Quận 1, Tp. Hồ Chí Minh. Trong khi 2 ngôi đền đã nói trên đều thờ thần Murugan – một vị nam thần – thì đền Mariamman thờ một vị nữ thần. Đền Mariamman còn được gọi là chùa Bà Ấn Độ, là ngôi đền được đông tín đồ cùng du khách viếng thăm nhất trong số 3 ngôi đền Hindu ở trung tâm Tp. Hồ Chí Minh.

Diện tích khuôn viên ngôi đền không quá lớn, có lẽ là nhỏ nhất trong số 3 ngôi đền, cũng được thiết kế điện thờ chính ở giữa và dãy hành lang rông hình chữ U bao bọc xung quanh, gắn 18 bức tượng hóa thân của thần Shiva với nhiều phong thái khác nhau.

Điện thờ nữ thần Mariamman đặt chính giữa, hai bên là điện thờ 2 vị thần bảo vệ: Maduraiveeran và Pechiamman. Phía trước khu điện thờ được dựng hàng rào ngăn cách, chỉ những người phụ trách cúng lễ mới được vào khu vực bên trong rào chắn. Điện thờ ở đây và ở đền Sri Thenday Yutthapani có nét tương đồng: nhỏ hẹp, kín, chứ không thoáng rộng như điện thờ ở đền Subramaniam.

Ba điện thờ thần Mariamman, Maduraiveeran và Pechiamman nhìn như 3 khối đá hình hộp chữ nhật đặt cạnh nhau.

Điều đặc biệt là các tín đồ thường đi vòng ra phía sau 3 ngôi điện thờ, đứng chắp tay cầu nguyện, sau đó áp tay, áp mặt vào bức tường đá phí sau của điện thờ thần Mariamman để nguyện cầu về sức khỏe, hạnh phúc của mình – bở nữ thần Mariamman là vị thần của sức khỏe, hôn nhân hạnh phúc, mùa màng bội thu.

Mặc dù hiện tại cộng đồng người Ấn Độ tại Tp. Hồ Chí Minh đã biến đổi nhiều so với thời điểm những ngôi đền thờ Hindu được họ xây dựng ở thành phố này, tuy nhiên những công trình kiến trúc mang dấu ấn đặc sắc của những cư dân Ấn nhập cư Sài Gòn thuở xưa vẫn được bảo tồn và gìn giữ rất tốt bởi cộng đồng Ấn và cư dân Việt sở tại. Việc này giúp cho những tín đồ Ấn giáo tại thành phố có những tụ điểm sinh hoạt tôn giáo, cũng như các du khách đến với thành phố được chiêm ngưỡng thành quả của những đôi bàn tay khéo léo của nghệ nhân Ấn xưa, cũng như được tìm hiểu về một nét văn hóa Ấn Độ trên mảnh đất Đông Nam Á này.

Tác giả: Ngô Hòa Nam

*Bài viết tham gia chương trình Traveloka Golocal

Traveloka Golocal là chương trình viết blog giới thiệu những địa điểm đẹp trên khắp đất nước Việt Nam, thuộc khuôn khổ chương trình Traveloka Go & Share. Đây là cơ hội tuyệt vời để quảng bá du lịch địa phương đến mọi người. Với mỗi bài viết đạt yêu cầu bạn sẽ nhận ngay 800.000 VND và cơ hội làm Cộng tác viên với Traveloka. Thông tin chi tiết về chương trình xem tại:https://trv.lk/golocal